Για πρώτη φορά στην Ελλάδα
η νέα πρωτοποριακή χορογραφία του Αντώνη Φωνιαδάκη
Τετάρτη 22, Πέμπτη 23, Παρασκευή 24
και Σάββατο 25 Aπριλίου, ώρα 21:00
Αίθουσα Νίκος Σκαλκώτας
Ο Αντώνης Φωνιαδάκης, ο διεθνής έλληνας χορογράφος και ιδρυτής της ομάδας Apotosoma Dance Co / Andonis Foniadakis, επέλεξε το Μέγαρο για την πρώτη παρουσίαση στην Ελλάδα του νέου πρωτοποριακού έργου του Wisteria Maiden, η παγκόσμια πρεμιέρα του οποίου δόθηκε πέρυσι τον Απρίλιο στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού του Βελιγραδίου. Η χορογραφία, που είναι εμπνευσμένη από το θέατρο της Ιαπωνίας, ανεβαίνει για τέσσερις παραστάσεις στην Αίθουσα Νίκος Σκαλκώτας, την Τετάρτη 22, την Πέμπτη 23, την Παρασκευή 24 και το Σάββατο 25 Απριλίου (ώρα έναρξης 21:00). Οι παραστάσεις αυτές εντάσσονται στον Κύκλο Χορός στο Μέγαρο και πραγματοποιούνται σχεδόν ένα μήνα μετά την επιτυχημένη πρώτη παρουσίαση του έργου του Φωνιαδάκη Shaker Loops στη Βρετανία (Θέατρο Λίντμπερυ, Λονδίνο).
Το έργο Wisteria Maiden…
… δανείζεται τον τίτλο του από το ομώνυμο έργο –Fuji (Wisteria) Musume (Maiden)– του παραδοσιακού ιαπωνικού θεάτρου Καμπούκι. Ο Αντώνης Φωνιαδάκης εμπνέεται από τη συγκεκριμένη αισθητική και κυρίως από το γεγονός ότι στο Καμπούκι οι γυναικείοι ρόλοι ενσαρκώνονται από άνδρες ερμηνευτές, ένα είδος ηθοποιού που ονομάζεται οnnagata. Ένας οnnagata ακολουθεί ειδική εκπαίδευση. Για παράδειγμα, εξασκείται περπατώντας με ένα χαρτί ανάμεσα στα γόνατά του και καταφέρνει, όπως αναφέρει ο Ρολάν Μπαρτ στο δοκίμιο «Η επικράτεια των σημείων», όχι να αντιγράφει τη γυναίκα αλλά να τη σημαίνει.
Η έννοια της μεταμόρφωσης ήταν το σημείο εκκίνησης για μια διαδικασία δημιουργίας που εμπλουτίστηκε περαιτέρω από τις έννοιες της μεταμφίεσης και της απουσίας-παρουσίας του ερμηνευτή στη σκηνή (ιδιαίτερα σε συνδυασμό με τη χρήση της μάσκας), καθώς και από το παιχνίδι με το δίπολο αρσενικό-θηλυκό.
Μάσκες: ιστορία και ιεροτελεστία
Οι μάσκες εμφανίστηκαν στο θέατρο ταυτόχρονα με τη γέννηση της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. Μέσω του εμπορίου και του «Δρόμου του μεταξιού» έφτασαν στην Κίνα, αποτελώντας έμπνευση αρχικά για τις μάσκες γκιγκάκου και ύστερα (17ος αιώνας) για τις μικρές ξύλινες μάσκες του θεάτρου Νο στην Ιαπωνία. Ειδικά στο θέατρο Νο, η μάσκα χρησιμοποιείται εκτενώς, έχει κυρίαρχη σημασία και είναι κάτι παραπάνω από ένα όμορφο αντικείμενο. Καθώς, εκείνη την εποχή, επικρατούσε η πεποίθηση ότι οι μάσκες έπεφταν από τον ουρανό ή ότι εμφανίζονταν με μαγικό τρόπο στη θάλασσα, τα αντικείμενα αυτά απέκτησαν ιερό χαρακτήρα.
Στο Wisteria Maiden, ο Αντώνης Φωνιαδάκης χρησιμοποιεί αυτό το στοιχείο αναζητώντας το παιχνίδι και το παράδοξο της εκφραστικότητας ενός προσωπείου. Γεμάτο ένταση και ακινησία ταυτόχρονα, αποκαλύπτει, ενώ εκ πρώτης όψεως μοιάζει να κρύβει…
Το αποτέλεσμα της συνύπαρξης ετερόκλητων στοιχείων, με κοινό άξονα πάντα τη μεταμόρφωση, είναι η δημιουργία ενός απρόβλεπτου προσωπικού σύμπαντος που προκύπτει μέσα από την παιγνιώδη διάθεση παραμόρφωσης πολλών και διαφορετικών στοιχείων από το παραδοσιακό ιαπωνικό θέατρο –Καμπούκι, Νο, μαριονέτες Μπουνράκου–την ιαπωνική φωτογραφία/εικονογραφία, καθώς και από παραδοσιακές ιστορίες με φαντάσματα και μύθους της Ιαπωνίας.
Η χορογραφία λειτουργεί ως ιεροτελεστία, με την ένταση και τις δυναμικές να αλλάζουν συνέχεια. Άλλοτε είναι μια γρήγορη και στακάτη καλλιγραφία άλλοτε επιβραδύνεται με σκοπό να αποκαλύψει την ακρίβεια της χειρονομίας. Με άλλα λόγια, πρόκειται για μια αλληλουχία δυνατών εικόνων που έρχονται και φεύγουν, δίνουν την αίσθηση ενός φυσικού φαινομένου, εικονογραφούν μια εναλλακτική αναπαράσταση της φύσης και αποκαλύπτουν ότι το τεχνητό είναι εξίσου πραγματικό με αυτό που θεωρείται φυσικό.
Ο Αντώνης Φωνιαδάκης…
… άρχισε χορό σε μια μικρή σχολή στην Ιεράπετρα της Κρήτης. Στη συνέχεια φοίτησε στην Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης της Αθήνας (1988-1990) και κατόπιν στη Σχολή Rudra της Λωζάννης (1990-1992). Χόρεψε στα Μπαλέτα του Μωρίς Μπεζάρ στην ίδια πόλη (1994-1996), πριν ενταχθεί στο δυναμικό του Μπαλέτου της Όπερας της Λυόν υπό τη διέυθυνση του Γιώργου Λούκου (1996-2002). Αργότερα έγινε μέλος της ομάδας Karas του Σαμπούρο Τεσιγκαουάρα (2004).
Ως χορευτής συνεργάστηκε με φημισμένους χορογράφους της εποχής μας: Μαγκύ Μαρέν, Γίρζι Κύλιαν, Ουίλλιαμ Φόρσαϊθ, Ντομινίκ Μπουαβέν, Νάτσο Ντουάτο, Ματς Εκ, Οχάντ Ναχαρίν, Φρεντερίκ Φλαμάν, Μπιλ Τι Τζόουνς, Ερβέ Ρομπ, Τέρο Σαάρινεν, Λιονέλ Ος, Γόαχιμ Σλαίμερ, Τζον Τζάσπερς κ.ά.
Το 2003 δημιούργησε την ομάδα Apotosoma dance company/Andonis Foniadakis (έδρα: Λυόν), με την οποία έχει παρουσιάσει δουλειές του στη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Φινλανδία, το Λουξεμβούργο, τη Γερμανία, την Αγγλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Με την ομάδα του έχει ανεβάσει μέχρι σήμερα τις παραγωγές Sensitive Screens Skins Intervals, Use, Ιεροτελεστία της άνοιξης, All things are quite silent, Ρωμαίος και Ιουλιέττα και Wisteria Maiden.
Ως ανεξάρτητος χορογράφος, ο Αντώνης Φωνιαδάκης έχει συνεργαστεί με τα Μπαλέτα της Γενεύης, της Εθνικής Όπερας της Λυόν, της Βέρνης, του Ρήνου, της Ουάσινγκτον και της πόλης του Σάο Πάολο, με την Εθνική Ομάδα Χορού της Ουαλίας, με τις ομάδες Dansgroep του Άμστερνταμ και Cia Sociedade Masculina της Βραζιλίας, με την Βenjamin Millepied Dance Company (HΠΑ), με τα Μπαλέτα του Μωρίς Μπεζάρ (Λωζάννη), το Μπαλέτο Νέων της Γενεύης, την Εθνική Ομάδα Χορού του Ελσίνκι, κ.ά. Έχει επίσης χορογραφήσει έργα για το Εθνικό Ανώτερο Ωδείο Μουσικής και Χορού (CNSMD) της Λυόν και για τα Διεθνή Φεστιβάλ Χορού της Κοπεγχάγης και του «Φλωρεντινού Μαΐου». Στην Ελλάδα, μεταξύ άλλων, είχε συνεργασίες με το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος.
Ως χορογράφος, έχει ακόμη συνεργαστεί με την Εθνική Όπερα του Ρήνου στο λυρικό έργο Οι Βορεάδες του Ραμώ, με τo Εθνικό Κέντρο Μουσικής Δημιουργίας GRAME της Λυόν στo μελόδραμα Il Canto della pelle του Κλάουντιο Αμπροζίνι, καθώς και με το Θέατρο των Ηλυσίων Πεδίων (Παρίσι) στην όπερα Κάστωρ και Πολυδεύκης του Ραμώ.
Το 2012 ο Αντώνης Φωνιαδάκης τιμήθηκε με το βραβείο Danza Danza (Ιταλία) ως καλύτερος χορογράφος της χρονιάς για το έργο Les Noces στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Maggio Danza. Το 2013 χορογράφησε εκ νέου την Ιεροτελεστία της άνοιξης για το Μπαλέτο του Μεγάλου Θεάτρου της Γενεύης. Δημιούργησε επίσης τη χορογραφία Horizons για το Cedar Lake Contemporary Ballet της Νέας Υόρκης.
Από τις τελευταίες δουλειές του ξεχωρίζουν η συνεργασία του με τον διάσημο σκηνοθέτη Ντάρρεν Αρονόφσκυ στην ταινία Noah, όπου δημιούργησε την κινησιολογία των τρισδιάστατων χαρακτήρων του φιλμ, καθώς και η σύμπραξή του με την Ομάδα Χορού της Μάρθας Γκράχαμ (Νέα Υόρκη) στη νέα του χορογραφία με τίτλο Echo στο New York City Center (19-22 Μαρτίου 2014), η οποία παρουσιάστηκε πέρυσι το καλοκαίρι στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Επίσης, το 2014 ο Αντώνης Φωνιαδάκης δημιούργησε τρία νέα έργα για το Μπαλέτο της Λωρραίνης (Shaker Loops), την ομάδα Sydney Dance Company (Louder than Words) και τα Μπαλέτα Τζαζ του Μόντρεαλ (Kosmos).
Ο Αντώνης Φωνιαδάκης για το έργο «Wisteria Maiden»
(απόσπασμα συνέντευξης στο διαδικτυακό περιοδικό Dancepress, 8/3/2014)
Η Μεταμόρφωση ως ιδέα
«Είναι ένας “τόπος” όπου θα ήθελα να βρίσκομαι καθημερινά. Μου αρέσει η ιδέα να υπάρχει συνεχώς η πιθανότητα να είσαι κάτι άλλο. […] Να μην υπάρχει δηλαδή μια εμμονή στην ιδέα της μεταμόρφωσης, αλλά να μπορείς να αλλάζεις “δέρματα”. Να “ζωγραφίζεις” με διαφορετικά χρώματα το κορμί σου, όχι μόνο την εικόνα ως ιδέα αλλά και τον εσωτερικό σου κόσμο. […] Η “μεταμόρφωση” για μένα είναι μια όμορφη ιδέα. Είναι κάτι που κάνω στις δουλειές μου: μεταμορφώνω τους ερμηνευτές μου, μεταμορφώνω την πραγματικότητά μου…».
Άσπρο-μαύρο: η δύναμη της κυριαρχίας
«Είναι μια ισορροπία απλή, λιτή –φως, σκοτάδι– και επίσης βοηθάει τις δράσεις να εμφανίζονται πιο καθαρογραμμένες. Η πολυχρωμία στα κοστούμια και στα σκηνικά θα μπορούσε να αποδυναμώσει το έργο. Είναι τόση η πληροφορία που παρέχεται μέσα από αυτό, που οτιδήποτε επιπλέον θα το έκανε πολύ έντονο. Άσπρο-μαύρο. Όλη αυτή η αντίθεση μεταξύ του σκότους, της υποχθόνιας, πιο εσωτερικής αίσθησης της ενέργειας και του άσπρου, του φωτεινού, του χαρωπού, του πιο ελεύθερου».
Ο χορός ως πολιτικός λόγος
«Μα, είναι πολιτικός λόγος ο χορός. Έχουμε φτάσει να πιστεύουμε πως οτιδήποτε είναι θεωρητικό ή περνά πρώτα από το νου και μετά από τη φυσική πράξη έχει μια αποσύνδεση από το κορμί, ότι το κεφάλι είναι για τα μεγάλα θέματα, τις αποφάσεις, τους λογαριασμούς, ότι εκεί γίνονται όλα τα τεχνοκρατικά και τα ουσιαστικά και ότι το υπόλοιπο κορμί δεν συμμετέχει. Δεν το πιστεύω αυτό.
Μια κίνηση ωθούμενη από μια πολιτική σκέψη είναι και αυτή μια πολιτική κίνηση. Σχεδόν όλα τα χορευτικά έργα είναι πολιτικά, με την έννοια ότι ο χορός στέκει στην κοινωνία. Γίνονται κάποια πράγματα γιατί η κοινωνία ορίζει το πλαίσιο. Εγώ, με τον δικό μου τρόπο, ταξιδεύω στο όνειρο γιατί με αναγκάζει η κοινωνία, γιατί δεν με εκφράζει, γιατί οι παλμοί και οι ρυθμοί και ο τρόπος που λειτουργεί με κάνουν να αποζητώ τη φυγή, το ουτοπικό. Τα abstract έργα μου, επειδή δεν μιλούν π.χ. για ρατσισμό ή για κοινωνική ανισότητα, δεν είναι κενά από πολιτική σκέψη. […] Δεν παύει δηλαδή η κίνηση […] από μόνη της να υποστηρίζει όλες τις έννοιες. Το αν είναι πολιτικό ή όχι ένα έργο δεν το καθορίζει η γραφή του».
Θεματολογία χωρίς εμμονές
«Δεν έχω συγκεκριμένη εμμονή. Με ενδιαφέρει πολύ το ονειρικό, ο νέος χώρος, η νέα γη, ο νέος κόσμος. Σε μια παράσταση μου αρέσει το απρόσμενο. Δεν με ενδιαφέρει να “πατάω” πάνω σε πράγματα μόνο για να τα μεταφέρω από μιαν άλλη οπτική. Με ενδιαφέρει το μηδέν και μετά ξαφνικά ένα αντικείμενο, μια δράση που είναι κρυμμένη μέσα στις φλέβες μου. Δεν μου αρέσει η καθεαυτό φωτογράφιση των καταστάσεων».
Wisteria Maiden
Andonis Foniadakis
Apotosoma Dance Company
Συνολική διάρκεια: 65 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
Καλλιτεχνικός διευθυντής/χορογράφος: Αντώνης Φωνιαδάκης
Μουσική: Julien Tarride
Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη
Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης
Κοστούμια: Τάσος Σωφρονίου
Δραματουργία: Νάσια Φουρτούνη
Βοηθός χορογράφου: Μαρκέλλα Μανωλιάδη
Βοηθός σκηνογράφου: Γιάννης Αρβανίτης
Μάσκες: Μάρθα Φωκά
Χορεύουν: Αλέξανδρος Σταυρόπουλος, Άρης Παπαδόπουλος, Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου, Pierre Magendie, Nitsan Margaliot, Armando Disanto, David Essing, Joan Vercoutere.
Τιμές εισιτηρίων
Γενική είσοδος: 19 € (Ζώνη Β) ● 30 € (Ζώνη Α)
Ειδικές τιμές: 7 € (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ) ● 12 € (65+, πολύτεκνοι)
Πληροφορίες για το κοινό στο τηλέφωνο: 210 72.82.333
και στην ιστοσελίδα του ΜΜΑ: www.megaron.gr
Επίσης:
https://www.facebook.com/megaron.gr
http://www.pinterest.com/megaronathens/
https://twitter.com/MegaronAthens
