Οι πόλεις της μουσικής-Κέρκυρα
100 χρόνια από το θάνατο του Σπύρου Σαμάρα
Παρασκευή 12 Μαΐου, 20.30
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκη
Μείζον μουσικό κέντρο του ελλαδικού χώρου, η Κέρκυρα ήταν η γενέτειρα, μεταξύ άλλων, του σπουδαίου συνθέτη Σπύρου Σαμάρα που με τις όπερές του κέρδισε το θαυμασμό του ιταλικού και του παγκόσμιου κοινού, καθώς και τον ανυπόκριτο θαυμασμό διάσημων ομοτέχνων του στο τέλος του 19ου και στην αρχή του 20ου αιώνα. Η παρουσίαση στο αθηναϊκό κοινό, για πρώτη φορά ύστερα από 110 χρόνια σιωπής, του λυρικού του δράματος “Δεσποινίς ντε Μπελίλ”, είναι ένας ελάχιστος φόρος τιμής που, με αφορμή την 100η επέτειο του θανάτου του, αποδίδει στη μνήμη του η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, την Παρασκευή 12 Μαΐου (20.30) στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Τη μουσική διεύθυνση έχει ο «μύστης» της ελληνικής μουσικής, Βύρων Φιδετζής, ο οποίος έχει κάνει και τη μουσικολογική αποκατάσταση, την καταγραφή και την επιμέλεια του έργου.
Η παρουσίαση, σε συναυλιακή βέβαια μορφή, γίνεται με τη σύμπραξη μιας πλειάδας εξαιρετικών λυρικών τραγουδιστών. Των: Άννας Στυλιανάκη (υψιφώνου), Τζούλιας Σουγλάκου (υψιφώνου), Φίλιππου Μοδινού (τενόρου), Γιάννη Σελητσανιώτη (βαρύτονου), Νίκου Κοτενίδη (βαρύτονου) και Πέτρου Μαγουλά (βαθύφωνου). Συμμετέχουν η Χορωδία Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και η Χορωδία Opus Femina.
«Η Δεσποινίς ντε Μπελίλ», έργο της γαλλικής περιόδου του Σπύρου Σαμάρα και η τελευταία από τις διασωθείσες μεγάλες όπερες του συνθέτη, γράφτηκε το 1903 πάνω σε λιμπρέτο του Πωλ Μιλλιέ, ο οποίος είχε βασιστεί στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Αλεξάνδρου Δουμά πατρός. Πρωτοπαίχτηκε στη Γένοβα στις 9 Νοεμβρίου 1905. Και όπως σημειώνει ο Βύρων Φιδετζής «μαζί με τις δύο προηγηθείσες όπερες «Μάρτυρας» και «Ιστορία αγάπης» («Ξανθούλα») καθώς και με την ακολουθήσασα «Ρέα», συναπαρτίζει το σώμα των τεσσάρων μεγάλων μελοδραμάτων του Σαμάρα που θεωρούμε ότι διασώθηκαν πλήρη ή έστω με κάποιες απώλειες». Μια πιθανή παρουσίαση ή ηχογράφηση του μελοδράματος «Η δεσποινίς ντε Μπελίλ» θα απαιτούσε ωστόσο μουσικολογική αποκατάσταση. Η διαδικασία αυτή έγινε από από το Βύρωνα Φιδετζή με την πολύτιμη συνδρομή για κάποια σημεία του λιμπρέτου, του μουσικολόγου Γιώργου Λεωτσάκου. Ολόκληρο το εγχείρημα διήρκεσε περίπου τέσσερα χρόνια από το 1991 ως το 1995.
Η αναβίωση του έργου του Σαμάρα γενικώς, αλλά και η αναβίωση και ηχογράφηση του συγκεκριμένου λυρικού δράματος ειδικώς, ήταν εύλογα ένα όνειρο του Βύρωνα Φιδετζή, ήδη, όπως σημειώνει ο ίδιος, από «το Νοέμβριο του 1983, όταν εκμυστηρευόμουν στον τότε πρόεδρο της Αναγνωστικής Εταιρείας Κερκύρας, αείμνηστο Κωνσταντίνο Νικολάκη Μούχα (1910 – 1987), τη σκέψη μου…». Η «Δεσποινίς ντε Μπελίλ» στάθηκε δυστυχώς άτυχη τόσο ως προς την «συνάντησή» της με το ευρύ ακροατήριο, όσο και ως προς την αναγκαία δισκογραφική της αποτύπωση, καθώς μία σειρά από απρόβλεπτες εξελίξεις έγιναν αιτία να ματαιωθεί το 2007 η προγραμματισμένη δισκογραφική της παραγωγή…
Κυριολεκτικά λοιπόν καθ΄ύλην αρμόδιος ο Φιδετζής έχει κάνει μία συνολική αποτίμηση του έργου του Σαμάρα, επισημαίνοντας, μεταξύ πολλών άλλων, ότι «ο μεγάλος Κερκυραίος δεν γράφει «ελληνική μουσική» αλλά εκφράζει μέσα από την δημιουργική του πορεία κατεξοχήν τον Νέο Ελληνισμό σε μια κρίσιμη ιστορική καμπή. Δεν αποκόβεται ποτέ από τα ελληνικά πράγματα, αφουγκράζεται τους μύχιους πόθους έκφρασης μιας κοινωνίας και στην πλήρη ωριμότητά του το πράττει, την εκφράζει συνειδητά, μη εκχωρώντας όμως ποτέ τον ατομισμό του, εγκλωβιζόμενος σε κίνημα ή φιλοδοξώντας να ιδρύσει Σχολή. Παραμένει μονάδα και ως τέτοια αντιπροσωπεύει τον απόλυτο τύπο της ελληνικής ατομικότητας, της τείνουσας προς το οικουμενικό».
Λογικό είναι επίσης η τωρινή παρουσίαση να προκαλεί ιδιαίτερη χαρά στον Φιδετζή, για τον επιπλέον λόγο ότι την πρόταση για την πραγματοποίηση της συναυλίας του απηύθυνε μίας ορχήστρα με την οποία τον συνδέουν μακρόχρονοι δεσμοί-και όχι μόνον λόγω της ιδιότητάς του ως πρώην Διευθυντής της Ορχήστρας: «Η εκ νέου σύνδεση της πρώτης ορχήστρας του τόπου με τις Ελληνικές Μουσικές Γιορτές που γεννήθηκαν κι ανδρώθηκαν στους κόλπους της», εξομολογείται ο ίδιος, «μου προξενεί μεγάλη χαρά και ικανοποίηση. Ανανεώνει παράλληλα την ελπίδα πως και στο μέλλον η Κ.Ο.Α. θα πρωτοστατήσει στον αγώνα για την Ελληνική μουσική και για την μεγάλη Μουσική στην Ελλάδα».
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ
Παρασκευή 12 Μαΐου, 20.30
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης
ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΣΑΜΑΡΑΣ (1861–1917)
«Δεσποινίς ντε Μπελ-Ιλ», λυρικό δράμα σε 4 πράξεις
ΣΟΛΙΣΤ:
Άννα Στυλιανάκη, υψίφωνος
Τζούλια Σουγκλάκου, υψίφωνος
Φίλιππος Μοδινός, τενόρος
Γιάννης Σελητσανιώτης, βαρύτονος
Νίκος Κοτενίδης, βαρύτονος
Πέτρος Μαγουλάς, βαθύφωνος
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ:
Χορωδία Τμήματος Μουσικών Σπουδών ΕΚΠα
Opus Femina
Μουσικολογική αποκατάσταση, καταγραφή και επιμέλεια Βύρων Φιδετζής
Μουσική διεύθυνση Βύρων Φιδετζής
Με ελληνικούς υπέρτιτλους
Tης συναυλίας θα προηγηθεί (στις 19:45) δωρεάν εισαγωγική ομιλία από το Χαράλαμπο Γωγιό για τους κατόχους εισιτηρίων.
Τιμές εισιτηρίων:
25€ (Διακ.), 15€ (Ζώνη Α), 10€ (Ζώνη Β+Γ), 5€ (εκπτωτικό)
Αγορά εισιτηρίων:
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Τ. 210 7282333
Πληροφορίες:
Κρατική Ορχήστρα Αθηνών
Τ. 210 7257601-3
www.koa.gr
