15ο Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου
Πάτμος, 27 Αυγούστου – 1 Σεπτεμβρίου 2016
Υπαίθριος χώρος Ιερού Σπηλαίου Αποκαλύψεως
Καλλιτεχνικός Διευθυντής: Άλκης Μπαλτάς
Οργάνωση: Πνευματικό Κέντρο Δήμου Πάτμου
Συνδιοργάνωση: Δήμος Πάτμου-Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου
Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτική του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου
Υποστηρίζεται από την Ιερά Μονή Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου Πάτμου
15 χρόνια προσφοράς στην τέχνη και την πνευματικότητα
Είσοδος Ελεύθερη
Το Σάββατο 27 Αυγούστου 2016 αρχίζει το επετειακό 15ο Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου με το Βυζαντινό Ορατόριο «Αποκάλυψη του Ιωάννου».
Ακούγονται, για πρώτη φορά, μελοποιημένα χωρία, που στηρίζονται στους 8 ήχους-τρόπους της Βυζαντινής Μουσικής, από το αυθεντικό κείμενο που έγραψε ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στα τέλη του 1ου αι. μ. Χ., (20 αιώνες μετά), και μάλιστα στο χώρο που το έγραψε!
Το Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου, εορτάζοντας τα 15 χρόνια παρουσίας του, έρχεται ανανεωμένο να αναδείξει μουσικές θεσπέσιες, όπως ακριβώς αρμόζει στην παράδοση του νησιού που φιλοξενεί το Σπήλαιο όπου ο Ιωάννης έγραψε την Αποκάλυψή του. Ο πολιτισμός, η υψηλή τέχνη και η πνευματικότητα, βρίσκουν στην Πάτμο το ιδανικό σημείο συνάντησης, σε έναν ιερό χώρο που ανακηρύχτηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.
Το 15ο Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου με Καλλιτεχνικό Διευθυντή τον μαέστρο Άλκη Μπαλτά, και διοργανωτή το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Πάτμου, θα πραγματοποιηθεί από το Σάββατο 27 Αυγούστου έως την Πέμπτη 1 Σεπτεμβρίου 2016, στον Ιερό Χώρο της Αποκάλυψης, με Ελεύθερη Είσοδο.
Το Φεστιβάλ κατέχει ξεχωριστή θέση στον πολιτιστικό χάρτη της Ελλάδας. Δεκαπέντε χρόνια τώρα έχει φιλοξενήσει πλήθος καλλιτεχνών, και πολλά από τα ωραιότερα μουσικά έργα της ορθόδοξης, της καθολικής αλλά και της λαϊκής μουσικής παράδοσης στον ανοικτό αμφιθεατρικό του χώρο. Οι υψηλού επιπέδου εκδηλώσεις του, έχουν γίνει σημείο αναφοράς και προσμονής, από τους πολυπληθείς επισκέπτες αλλά και τους κατοίκους του νησιού. Και είναι το ίδιο το νησί με το φυσικό του κάλλος αλλά και την πνευματική του παράδοση αυτό που προδιαθέτει για ιδιαίτερες καλλιτεχνικές βραδιές μέθεξης, οι οποίες συνδυάζονται με μία επίσκεψη στο Ιερό Σπήλαιο, αλλά και στις πολλές και διαφορετικές μαγευτικές τοποθεσίες του. Μία παράδοση ποιοτικής ψυχαγωγίας και απολαυστικών διακοπών με διακριτό χαρακτήρα, στο πλαίσιο της ανάπτυξης του θεματικού τουρισμού, για μικρούς και μεγάλους, που, παρά τις δυσκολίες της εποχής, θα συνεχιστεί για χρόνια.
Το 15ο Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου περιλαμβάνει 5 μουσικές βραδιές με σπουδαία έργα της μεγάλης ελληνικής και διεθνούς θρησκευτικής μουσικής δημιουργίας, καθώς και παραδοσιακά τραγούδια της ξενιτειάς και της προσφυγιάς. Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ θα παρουσιαστεί μία μουσικο-θεατρική παράσταση για μικρούς και μεγάλους.
Στο Φεστιβάλ συμμετέχουν τρεις εξαιρετικές χορωδίες, (δύο από την Ελλάδα και μία από την Αρμενία), η Ορχήστρα του Φεστιβάλ Πάτμου, με μαέστρο τον Άλκη Μπαλτά, κορυφαίοι ερμηνευτές Βυζαντινής Μουσικής, μονωδοί, σύνολο λαϊκών οργάνων, και διακεκριμένοι μουσικοί, ηθοποιοί, τραγουδιστές.
Οι τρεις πρώτες εκδηλώσεις 27-29 Αυγούστου 2016
ΣΑΒΒΑΤΟ 27 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2016, στις 20:30
ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΟΡΑΤΟΡΙΟ «ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗ ΙΩΑΝΝΗ»
με τον ΓΡΗΓΟΡΗ ΠΑΠΑΕΜΜΑΝΟΥΗΛ και τον ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΧΟΡΟ «ΟΙ ΔΟΜΕΣΤΙΚΟΙ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ»
Συμμετέχει η Παραδοσιακή Χορωδία του Λυκείου Ελληνίδων Δράμας
Ο Γρηγόρης Παπαεμμανουήλ, η Χορωδία «Δομέστικοι Δράμας», σύνολο λαϊκών οργάνων και η Παραδοσιακή Χορωδία του Λυκείου Ελληνίδων Δράμας θα μας οδηγήσουν στα μονοπάτια της Βυζαντινής και της Παραδοσιακής μουσικής.
Στην αρχή της συναυλίας θα ακουστεί το έργο «Αποκάλυψη του Ιωάννου». Πρόκειται για αποσπάσματα από την Αποκάλυψη του Ιωάννη μελοποιημένα από τον Άρχοντα Πρωτοψάλτη Χαρίλαο Ταλιαδώρο, κορυφαίο ερμηνευτή της Βυζαντινής Μουσικής.
Θα ακολουθήσουν ιστορικά παραδοσιακά τραγούδια, τραγούδια θρησκευτικού περιεχομένου, και τραγούδια της ξενιτειάς και της προσφυγιάς.
ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΡΟΣ “ΟΙ ΔΟΜΕΣΤΙΚΟΙ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ”
Ιδρύθηκε το 1996 από τους Άρχοντες Πρωτοψάλτες και Καθηγητές Βυζαντινής Μουσικής, αδελφούς Γρηγόρη και Πέτρο Παπαεμμανουήλ και αριθμεί 50 μέλη. Το 1997 η ΑΘΠ ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος με μήνυμά Του επευλόγησε την δραστηριότητα της Χορωδίας.
Στα 20 χρόνια παρουσίας στην πολιτιστική και πνευματική ζωή του τόπου “Οι Δομέστικοι της Δράμας” έχουν πραγματοποιήσει πάνω από 200 εμφανίσεις σε διάφορα μέρη της Ελλάδας και στο εξωτερικό.
Στις 16/5/1999 ο Βυζαντινός χορός πήρε Χρυσό Μετάλλιο στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Χορωδιών υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και του Δήμου Αθηναίων.
Στις 20 Ιουνίου 1999, ο Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. κ. Παντελεήμων, απένειμε στη Χορωδία την ύψιστη τιμητική διάκριση της Ιεράς Μητροπόλεως, το χρυσό μετάλλιο Α’ τάξεως του Αποστόλου Παύλου στο πλαίσιο των Ε’ Παυλείων.
Το 2006, “Οι Δομέστικοι της Δράμας” συμμετείχαν στο 25ο Διεθνές Φεστιβάλ Ορθόδοξης Εκκλησιαστικής Μουσικής στη Hajnowka Πολωνίας ύστερα από τιμητική προσωπική πρόταση της ΑΘΠ του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. κ. Βαρθολομαίου κατέλαβαν την 1η θέση και το Χρυσό Μετάλλιο ανάμεσα σε 35 χώρες απ’ όλο τον κόσμο. Το 2016 συμμετείχαν στο ίδιο Φεστιβάλ όπου κατέλαβαν την 3η θέση στην κατηγορία των επαγγελματικών χορωδιών. Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ έδωσαν ρεσιτάλ στη Βαρσοβία.
Η χορωδία συμμετείχε σε πολυάριθμες τιμητικές εκδηλώσεις στη Δράμα, τις οποίες παρακολούθησε πλήθος κόσμου.
Κορυφαία στιγμή στην ιστορία του Βυζαντινού Χορού “Οι Δομέστικοι της Δράμας”, ήταν η συναυλία στην Τελετή Λήξης του Διεθνούς Μουσικολογικού Συνεδρίου στην Ακαδημία Αθηνών στις 23 Οκτωβρίου 2015. Ιστορικές ήταν οι εμφανίσεις της χορωδίας στην Κωνσταντινούπολη, στο Κάιρο και στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Εκεί κάλυψε το μουσικό μέρος των επίσημων τελετών για τα Θυρανοίξια του Πατριαρχικού Ναού Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Αλεξάνδρειας.
Η χορωδία έχει πλήθος συμμετοχών σε πανηγυρικές εκδηλώσεις Επίσης, έψαλλε σε πανηγυρικές πολυαρχιερατικές ιερές αγρυπνίες.
Από τον Σεπτέμβριο του 2000 καθιέρωσε το θεσμό της Συνάντησης Βυζαντινών Χορωδιών στη Δράμα.
Έχει ηχογραφήσει και βιντεοσκοπήσει για την Ελληνική και Πολωνική Ραδιοφωνία και Τηλεόραση.
Τέλος, συμμετείχε στα CDsτων Χοραρχών της “Καλώς ανταμωθήκαμε”, “Χριστός Πάσχων-Χριστός Ανέστη”, “Τα τραγούδια του Μακεδονικού Αγώνα” και “Δραμινό Συναξάρι”.
ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΟΡΑΤΟΡΙΟ «ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗ ΙΩΑΝΝΗ» με τον ΓΡΗΓΟΡΗ ΠΑΠΑΕΜΜΑΝΟΥΗΛ και τον ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΧΟΡΟ «ΟΙ ΔΟΜΕΣΤΙΚΟΙ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ»
Συμμετέχει η Παραδοσιακή Χορωδία του Λυκείου Ελληνίδων Δράμας
Το 1990 ο μεγάλος Διδάσκαλος, Ερμηνευτής και Συνθέτης της Βυζαντινής Μουσικής, ο Άρχων Πρωτοψάλτης Χαρίλαος Ταλιαδώρος, είχε τη μοναδική έμπνευση να συνθέσει ένα Βυζαντινό Ορατόριο με περικοπές από το αυθεντικό κείμενο της Αποκάλυψης του Ευαγγελιστή Ιωάννη. Το έργο αυτό παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Βασιλικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος το 1993 και για δεύτερη και τελευταία φορά στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Στεφάνου στο Παρίσι το 1995.
21 χρόνια μετά, ένας από τους καλύτερους μαθητές του Χαριλάου Ταλιαδώρου, ο Άρχων Πρωτοψάλτης Γρηγόρης Παπαεμμανουήλ, βγάζει από την αφάνεια αυτό το σπουδαίο έργο του Δασκάλου του και το παρουσιάζει στο Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής της Πάτμου το Σάββατο 27 Αυγούστου 2016. Συνοδοιπόροι στο ξεχωριστό αυτό μουσικό ταξίδι τα μέλη του καταξιωμένου και πολύπειρου Βυζαντινού Χορού «Οι Δομέστικοι της Δράμας», που γιορτάζει φέτος τα 20 χρόνια από την ίδρυσή του και την έντονη και δημιουργική παρουσία του στα πολιτιστικά, πνευματικά και κοινωνικά δρώμενα της πατρίδας μας.
Θα είναι η πρώτη φορά που θα ακουστούν μελοποιημένα χωρία από το αυθεντικό κείμενο που έγραψε ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στα τέλη του 1ου αι. μ.Χ., (δηλ. 20 αιώνες μετά!), και μάλιστα στο χώρο που το έγραψε!
Η μουσική-μορφολογική δομή του κειμένου του Βυζαντινού Ορατορίου «Αποκάλυψη Ευαγγελιστή Ιωάννη» στηρίζεται στους 8 ήχους-τρόπους της Βυζαντινής Μουσικής. Με τις ποικιλόμορφες μελωδίες και τις εναλλαγές στα χορικά και μονωδιακά μέρη αλλά και στα ρυθμικά μοτίβα, δίνεται η ευκαιρία στους ακροατές, να γνωρίσουν και να νοιώσουν τη μεγαλοπρέπεια του ήθους και του ύφους της μεγάλης μας Εθνικής Μουσικής Κληρονομιάς, της Βυζαντινής Μουσικής.
Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας, στο οποίο συμπράττει και η Παραδοσιακή Χορωδία του Λυκείου Ελληνίδων Δράμας, θα ακουστούν τραγούδια από την παράσταση με τίτλο «Πόλη, ποιο φως μας ενώνει…», που είναι ο καρπός της εικοσάχρονης πορείας του Γρηγόρη Παπαεμμανουήλ στα μονοπάτια της Βυζαντινής και της Παραδοσιακής μουσικής.
Ο προσανατολισμός της παράστασης, που έλαβε θετικές κριτικές όπου παρουσιάστηκε, θεωρούμενη ως πρωτοποριακή και ειλικρινής μουσική πρόταση ιδιαιτέρως έντεχνη αλλά ταυτόχρονα και βαθιά λαϊκή, κινείται στο μουσικό τόξο ανάμεσα στις δύο πλευρές της θάλασσας του Αιγαίου, «Σμύρνη & Μικρά Ασία, Κωνσταντινούπολη & Προποντίδα, Θράκη και Καππαδοκία», και τονίζει τη Μουσική πέρα από είδη, ιδιώματα και κατηγοριοποιήσεις, στέλνοντας μηνύματα ειρήνης, αγάπης και αλληλεγγύης μεταξύ των ανθρώπων και των λαών!
Σκοπός του πολυτάλαντου και καταξιωμένου Γρηγόρη Παπαεμμανουήλ είναι, τα βυζαντινά μέλη, τα τραγούδια και τα ορχηστρικά θέματα που θα ακουστούν από τον ευρύτερο Ελληνικό, Βαλκανικό και Μεσογειακό χώρο, να πετύχουν την απενοχοποίηση των προσώπων – μουσικών και ακροατών – από μουσικές διαχωριστικές γραμμές και στεγανά, παραδοσιακά ή αντιπαραδοσιακά, επιδιώκοντας πάντα την εσωτερική αίσθηση, τη συγκίνηση, τη συμμετοχή και τη γοητεία της Μουσικής.
******
ΚΥΡΙΑΚΗ 28 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2016, στις 20:30
Η Χορωδία AYB από την Αρμενία
Μαέστρος: Anahit Papayan
Η εξαιρετική χορωδία κοριτσιών από το Ερεβάν της Αρμενίας θα ερμηνεύσει θρησκευτικά χορωδιακά έργα του Κόμιτας και άλλων Αρμένιων συνθετών. Την χορωδία διευθύνει η μαέστρος Αναΐτ Παπαγιάν (Anahit Papayan).
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
- “Bless, Praise”-The Blessing of the Three Youths, arr. by Komitas (1869-1935)
- “Your Mercies are manyfold”, repentance hymn from the canon of the Big Lent, St. Mesrop Mashtots (IV-V c.)
- “For Those Who Adorned Providentially the Wisdom”, Vardan Areveltsi (XIII c.)
- “Devoted Souls”, hymn from the canon of St. Hripsimeh, Komitas Aghtsetsi (VII c.), arrangement by Komitas (1869-1935)
- “O Mystery Deep”, fragment from Divine Liturgy, Khachatur Taronatsi (XIII c.), arr. by Makar Yekmalyan (1856-1905)
- fragments from Divine Liturgy, arr. by Makar Yekmalyan
- “The Body of the Lord”, unknown medieval author
- “Christ in our Midst”, St. Nerses Shnorhali (XII c.)
- “Amen. Holy is the Father”, fragment from Divine Liturgy, St. Nerses Shnorhali (XII c.), arr. by Makar Yekmalyan
- “Holy, holy”, fragment from Divine Liturgy, unknown medieval author, arr. by Makar Yekmalyan.
- “Today the Heavens Rejoice”, hymn form the canon of Holy Virgin’s Birth, Hakob Klayetsi (XIII c.), arr. by Yervand Yerkanyan (contemporary composer)
- “Morning of Light”, song from the Night service, St. Nerses Shnorhali (XII c.), arr. by Yervand Yerkanyan
- “From the Eternal Father”, hymn from the canon of the Deceased, Hakob Sanahnetsi (XI c.), arr. by Yervand Yerkanyan
- “The Wonderful Rising”, hymn from the canon of Theophany, St. Movses Khorenatsi (V c.), arr. by Yervand Yerkanyan
- “Light-bringing Morning”, song dedicated to St. Apostle Thadaeus, arr. by Komitas
- “Lord, Have Mercy”, fragment from Divine Liturgy, St. Nerses Shnorhali (XII c.), arr. by Komitas
- “O Light, Mother of Light” – hymn from the canon of Theophany, St. Movses Khorenatsi
(Vc.), arr. by Daniel Yerazhisht (contemporary composer)
- “New Flower”, Solemn Hymn of Resurrection, St. Nerses Shnorhali (XII c.), arr. By Yervand Yerkanyan
- Hymns sung during the ceremony of Blessing of the Water, arr. by Komitas
- “O Great and Amazing Mystery”, Grigor Pahlavuni (XI-XII c.)
- “This Day the Voice of the Father Resounded”, Hovhannes Yerzenkatsi Pluz (XIII c.)
- “Praise the Lord,O Jerusalem”, Easter hymn, St. Nerses Shnorhali (XII c.), arr. by Makar Yekmalyan
- “The Mother of the Ineffable Light”, hymn from the canon of Nativity, St. Movses Khorenatsi (V c.), arr. by Komitas
**********
ΔΕΥΤΕΡΑ 29 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2016, στις 20:30
(Εκδήλωση στο πλαίσιο του Φεστιβάλ)
Ο Βασιλιάς Τζίτζικας και η επανάσταση των μυρμηγκιών
Μια μουσικο-θεατρική παράσταση για μικρούς και μεγάλους
Πώς μπορεί ένα μαγικό βιολί να φέρει τα πάνω κάτω στις εποχές του χρόνου; Πώς θα ήταν ο κόσμος μας αν είχε μόνο καλοκαίρι; Η απάντηση κρύβεται στο ονειρεμένο δάσος όπου ζουν τέσσερα εργατικά μυρμήγκια – φύλακες ενός μαγικού βιολιού με τη δύναμη να ελέγχει τις εποχές του χρόνου. Τα μυρμηγκάκια έρχονται αντιμέτωπα με τον τρελό καλλιτέχνη και τραγουδισταρά Τζίτζικα, που η πλεονεξία του τον οδηγεί να αρπάξει το μαγικό βιολί από τη μυστική κρύπτη της μυρμηγκοφωλιάς και με τη βοήθειά του να γίνει βασιλιάς των εποχών επιβάλλοντας παντοτινό καλοκαίρι!
Με εφαλτήριο το γνωστό μύθο του Αισώπου «Ο τζίτζικας κι ο μέρμηγκας» πέντε δεξιοτέχνες μουσικοί–ηθοποιοί– τραγουδιστές, παρουσιάζουν ένα διαδραστικό, παραμύθι για μικρούς και μεγάλους γεμάτο περιπέτεια, ανατροπές, γέλιο και απλά… αλλά σημαντικά μηνύματα όπως η φιλία, η δημοκρατία και η οικολογία. Έχοντας ως κύριο όπλο τους τη μουσική και παίζοντας ζωντανά επί σκηνής μια πλειάδα μουσικών οργάνων στοχεύουν όχι μόνο να ψυχαγωγήσουν, αλλά και να οδηγήσουν, αβίαστα, τα παιδιά στον υπέροχο και μαγικό κόσμο της μουσικής!
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ
Πρωτότυπη μουσική σύνθεση – Σκηνοθεσία: Γιώργος Χατζής
Κείμενο-Στίχοι τραγουδιών-Σύλληψη: Πελαγία Πλαγιανάκου, Γιώργος Χατζής
Κοστούμια: Μαρία Αθανασοπούλου
Σκηνικά: Γιάννης Χατζής, Πελαγία Πλαγιανάκου
Χορογραφίες: Δέσποινα Τσουκαλά-Πίπερη
Φωτισμοί: Σωτήρης Μάκκας
Γραφικά: Νίκος Τσάφος
Φωτογραφίες: Δημήτρης Σταρόβας
Παίζουν οι:
Γιώργος Χατζής
Πελαγία Πλαγιανάκου
Οδυσσέας Αποστολόπουλος
Σοφία Παπουλάκου
Απόστολος Παπαπέτρος
Η παράσταση θα δοθεί στο θέατρο “Πάτμιον” του Πνευματικού Κέντρου
****
15ο Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου
Πάτμος, 27 Αυγούστου – 1 Σεπτεμβρίου 2016
Υπαίθριος χώρος Ιερού Σπηλαίου Αποκαλύψεως
Καλλιτεχνικός Διευθυντής: Άλκης Μπαλτάς
Οργάνωση: Πνευματικό Κέντρο Δήμου Πάτμου
Συνδιοργάνωση: Δήμος Πάτμου
Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου
Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής
του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου
Υποστηρίζεται από την Ιερά Μονή Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου Πάτμου
Ώρα έναρξης των συναυλιών: 20:30
Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη
Περισσότερες Πληροφορίες: www.patmosfestival.gr