Για 4η συνεχόμενη χρονιά, το Φεστιβάλ Καραγκιόζη Νέας Ιωνίας, σε συνδιοργάνωση με τον Οργανισμό Πολιτισμού, Άθλησης και Νεολαίας Δήμου Νέας Ιωνίας, από την Δευτέρα 22 έως την Παρασκευή 26 Ιουνίου.
Πραγματοποιείται στο γηπεδάκι της πλατείας Αγ. Γεωργίου, εκατό μέτρα από τον σταθμό ΗΣΑΠ Νέας Ιωνίας.
Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, τα δύο φεστιβάλ είναι αφιερωμένα σε δύο μεγάλους καλλιτέχνες του νεοελληνικού Θεάτρου Σκιών, που δεν βρίσκονται πια κοντά μας. Το 19ο Φεστιβάλ λόφου Στρέφη (που είναι ήδη σε εξέλιξη) είναι αφιερωμένο στον καραγκιοζοπαίχτη Διονύση Λέντερη. Το 4ο Φεστιβάλ Νέας Ιωνίας είναι αφιερωμένο στον καραγκιοζοπαίχτη, μεταρρυθμιστή της τέχνης, Χαρίλαο Πετρόπουλο.
ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Χαρίλαος Πετρόπουλος (1886-1965) καταγόταν από το Αίγιο. Ήταν μαθητής του Μέμου Χριστοδούλου και, δευτερευόντως, του Μίμαρου και του Μπέκου. Δραστηριοποιήθηκε καλλιτεχνικά στην Αθήνα, στην Θεσσαλία, στην Μακεδονία και κυρίως στην Θεσσαλονίκη. Η μεγάλη επιτυχία του στη συμπρωτεύουσα (στην περιοχή του Σιντριβανίου) μαρτυρείται από το σλόγκαν της εποχής: «Μόλλας στην Αθήνα, Χαρίλαος στη Σαλονίκη». Περισσότερο όμως από όλα, ο Χαρίλαος έμεινε στην ιστορία του νεοελληνικού Θεάτρου Σκιών για τα εναλλασσόμενα πανιά που ανεβοκατέβαιναν με ράουλα, δηλαδή για τη διπλή και, αργότερα, τριπλή επάλληλη σκηνή με την αυτόματη αλλαγή σκηνικών. Η τεχνική αυτή ήταν προσωπικό επινόημα του Πετρόπουλου και την εφάρμοσε, για πρώτη φορά και με τεράστια επιτυχία, στις αρχές της δεκαετίας του 1920.
Οι παραστάσεις αρχίζουν στις 21.00.
Η είσοδος είναι ελεύθερη.
Η συμμετοχή των καραγκιοζοπαιχτών είναι αφιλοκερδής.
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΘΕΑΤΡΟΥ ΣΚΙΩΝ
90 ΧΡΟΝΙΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΔΡΑΣΗΣ
O Πρόεδρος του Σωματείου Πάνος Καπετανίδης
για τα 90 χρόνια του Πανελλήνιου Σωματείου Θεάτρου Σκιών
Ήταν φθινόπωρο του 1925 όπου σε ένα καφενείο, σε μια μπαρμπουτιέρα μαζεύτηκαν κάτι περίεργοι άνθρωποι. Άλλος κράταγε ένα μπαστούνι άλλος φόραγε στραβά τον μπερέ, άλλος την ρεπούμπλικα, κι άλλος κάτι κομμάτια χαρτόνια που μόλις μάζεψε έξω από ένα παντοπωλείο.
Στρογγυλοκάθισαν στα τραπέζια και σχηματίζοντας μικρές παρέες κι άρχισαν να κουβεντιάζουν μεταξύ τους.
Κάτι για πιένες λέγανε, κάτι για γιουρούσια κόσμου, κάποιοι για θεατρώνηδες λέγανε άλλοι για μουζικάντηδες, κάποιο για μουλαρόδρομους και κάποιοι μιλάγανε για καφετζήδες.
Ξάφνου κάποιος είπε: «Νομίζω ότι μπορούμε να αρχίσουμε συνάδελφοι. Ήρθανε και οι ποιο μακρινοί».
Μωρέ ποιοι ήταν αυτοί. Ήταν οι καραγκιοζοπαίκτες. Αυτοί δηλαδή που από το 1841 παίρναν ένα κομμάτι χαρτόνι, το κόβανε γύρω – γύρω σκάλιζαν και ένα μάτι, ένα φρύδι κι ένα αυτί και αυτό το πράμα το λέγανε φιγούρα, το ΄βάζαν σε ένα άσπρο πανί που το φώτιζαν με ένα λυχνάρι και του ΄διναν ζωή. Αυτό το παράξενο ανατολίτικο θέατρο που το ΄βγαλαν «ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗ»
80 χρόνια πέρασαν από τότε όπου σε εκείνη την καπνερή μπαρμπουτιέρα ιδρύθηκε το Σωματείο Ελλήνων καραγκιοζοπαικτών, το μετέπειτα Πανελλήνιο Σωματείο Θεάτρου Σκιών. Μαζευτήκανε λοιπόν για να μπορούνε να διεκδικούνε τα δικαιώματά τους πού τότε τα εκμεταλλευόταν αυτός που κατείχε την Μάντρα πού έδωναν την παράσταση, ή ο καφετζής στα χωριά όταν βγαίνανε περιοδεία.
Αυτοί που με τα βαρύγδουπα, αντρίκια ονόματά τους έμελλε να σημαδέψουν τις παιδικές ψυχές τις μεσόκοπες καρδιές και να βρέξει από συγκίνηση τα γερόντικα μάτια: ο Αντ. Μόλλας, ο Χρ. Χαρίδημος, ο Χαρ. Πετρόπουλος, ο Ιατρίδης, ο Κ. Καράμπαλης ο Σωτ. Σπαθάρης ο Βασίλαρος ο Γιάνναρος και τόσοι άλλοι
Κι αυτή η τέχνη που κουβάλαγαν στην πλάτη τους από μαντράκι σε μαντράκι, από χωριό σε χωριό, ήταν η τέχνη που έμελλε ν΄ αναστήσει γενιές γενεών.
Το Ελληνικό Θέατρο Σκιών, είναι ένα θέατρο που ανήκει στις παραδοσιακές – λαϊκές τέχνες, και όλη του η φιλοσοφία στηρίζεται αφ΄ ενός στους σταθερούς τύπους που παρουσιάζει, (Καραγκιόζης, Χατζηαβάτης, Μπαρμπαγιώργος, Μορφονιός Διονύσιος και άλλοι), αφ΄ εταίρου στην προφορική παράδοση. Δηλαδή στο προφορικό λόγο, όπως το Δημοτικό τραγούδι, που από στόμα σε στόμα, από Καραγκιοζοπαίκτη – σε βοηθό, πέρασε μέχρι τις μέρες μας, στους νεότερους Καραγκιοζοπαίκτες.
Το Ελληνικό – λαϊκό θέατρο σκιών ως γνωστό είναι εκείνο που πρώτο έκανε γνωστό στην μετεπαναστατική Ελλάδα τους ήρωες του 21, Μίλησε για τον Μέγα Αλέξανδρο αγκαλιάστηκε στο φτωχό Ρωμιό γιατί ήταν ένα κομμάτι από τη ζωή του, που έκανε γέλιο την πίκρα και τον πόνο του, ήταν κάποιος πιο φτωχός από εκείνον. Κατάφερε να ζήσει μέσα από αντίξοες συνθήκες. Γι αυτό και υπάρχει μέχρι τις μέρες μας.
Καταφέρνει διαχρονικά, να παρουσιάσει το πώς ήταν η Ελλάδα των περασμένων χρόνων.
Τους ιδιωματισμούς της γλώσσας με χαραχτήρες από όλα τα Επτάνησα, την Κρήτη την Μακεδονία, τη Ρούμελη και την Θράκη, με τις ντοπιολαλιές, τις τοπικές φορεσιές και τα τραγούδια τους.
Ξαναζωντανεύει παραδοσιακά και χαμένα επαγγέλματα, όπως του Παπουτσή, του λατερνατζή, του πεταλωτή, του σαλεπιτζή, του κουλουρτζή, του παλιού φούρναρη.
Παρουσιάζει έθιμα και παραδώσεις παλιά παιδικά παιχνίδια και στιχοπαίχνιδα.
Σήμερα η τέχνη μας ανανεωμένη, όπως άλλωστε απαιτεί η παράδοση, με νέα γενιά καλλιτεχνών στην υπηρεσία της, αξίζει την φροντίδα, την αγάπη και την υποστήριξή σας.
Το Πανελλήνιο Σωματείο Θεάτρου Σκιών είναι ένα από τα πιο παλιά σωματεία, (Ιδρύθηκε το 1925) στέγασε και στεγάζει για 90 χρόνια, όλους τους καραγκιοζοπαίκτες, τους βοηθούς, τις συζύγους, τους μουσικούς αλλά και τους φίλους του Καραγκιόζη που με οποιονδήποτε τρόπο έχουν βοηθήσει την τέχνη του Ελληνικού Λαϊκού Θεάτρου Σκιών.
Το Σωματείο μας σήμερα επιτελεί ένα σοβαρό έργο τόσο για τη Σωτηρία της παράδοσης όσο και για την δημιουργία νέων καραγκιοζοπαικτών που σέβονται αυτή.
Για το σκοπό αυτό διατηρεί αξιοπρεπή κεντρικά γραφεία στο κέντρο της Αθήνας διαθέτοντας δανειστική βιβλιοθήκη, αρχεία εφημερίδων με όλα τα δημοσιεύματα για το θέατρο Σκιών, το πλούσιο μητρώο από την ίδρυσή του που παρέχει στοιχεία για τους παλιούς καραγκιοζοπαίκτες, μεγάλη, ανεκτίμητης, αξίας συλλογή από 600 φιγούρες από όλο το φάσμα των καραγκιοζοπαικτών πινακοθήκη από έργα παλιών Καραγκιοζοπαικτών φωτογραφικό αρχείο, αρχείο βίντεο με θέατρα σκιών από την Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο.Φέτος το Σωματείο μας γιορτάζει τα 90 χρόνια από την ίδρυσή του.
Παρ’ όλη την σοβαρή προσπάθεια που καταβάλλει, και το πολιτιστικό έργο που έχει επιτελέσει, αντιμετωπίζει σοβαρό οικονομικό πρόβλημα ακόμα και για την διατήρηση ακόμα και των γραφείων του.
Θα αναφέρω επιγραμματικά τις δράσεις του:
Πραγματοποίηση ενός συνεδρίου, πέντε εκθέσεων με φιγούρες και υλικά, δημιουργία σεμιναρίων, τηλεοπτική παραγωγή, παραγωγή δίσκου, δημιουργία δύο φεστιβάλ στο λόφο Στρέφη και στην Νέα Ιωνία, παραγωγή παραστάσεων, δημιουργία Επιτροπής Νέων, Δημιουργία Εθνικής σκηνής Θεάτρου Σκιών με έκδοση μηνιάτικης ηλεκτρονικής εφημερίδας, με πλήρη ιστοσελίδα και άλλες μικρότερες πολιτιστικές δραστηριότητες
Οι Έλληνες Καραγκιοζοπαίχτες αντιμετωπίζουμε σήμερα τρία σοβαρά επαγγελματικά προβλήματα:
1. Την εξεύρεση εργασίας
2. το ασφαλιστικό
3. Την λάθρα είσοδο ασχέτων με την τέχνη ανθρώπων, που ενώ δεν έχουν θητεύσει σε κανένα Καραγκιοζοπαίχτη, αγοράζουν μερικές φιγούρες και παριστάνουν τους καραγκιοζοπαίκτες με αποτέλεσμα το κοινό και ιδιαίτερα τα παιδιά να σχηματίζουν λάθος εικόνα για την ταλαίπωρη και πολύπαθη αυτή λαϊκή – παραδοσιακή μας τέχνη.
Επιχορήγηση από το Υπουργείο πολιτισμού έχει να λάβει από το 2005. (6.000€)
Για να ανταπεξέλθουμε οικονομικά έχουμε την αρκετά τσουχτερή για την εποχή μας συνδρομή των 36 ευρώ τον χρόνο, πράγμα που απομάκρυνε αρκετά μέλη από τις τάξεις του.
Από τα βασικά μελήματα του Σωματείου είναι η λειτουργία μόνιμης σκηνής που θα παίζουν ΟΛΟΙ οι καραγκιοζοπαίχτες, με την ονομασία «Εθνική Σκηνή Θεάτρου Σκιών»
Οι γενναίοι όμως επιμένουν. Πλαισιωμένοι οι καραγκιοζοπαίχτες και από φίλους της τέχνης βρισκόμαστε μπροστά σας στα 2 φετινά φεστιβάλ, το 19ο Αθηναϊκό Φεστιβάλ Λόφου Στρέφη που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη και με απόσταση δύο ημερών το 4ο Φεστιβάλ Καραγκιόζη Νέας Ιωνίας.
