Σε μια κοινωνία που δοκιμάζεται, λέξεις όπως «συνεργασία» και, κυρίως, «αλληλεγγύη» προσφέρουν όραμα κι ελπίδα. Μπορούν, όμως, να ανακουφίσουν άμεσα και σε πρακτικό επίπεδο τους ανθρώπους που πλήττονται περισσότερο; Ναι, σύμφωνα με τα μέλη των δικτύων αλληλεγγύης και των συνεργατικών πρωτοβουλιών που οργανώνουν, για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, το Φεστιβάλ Αλληλέγγυας και Συνεργατικής Οικονομίας, από εχτές μέχρι και την Κυριακή στην Ακαδημία Πλάτωνος.
Όταν ακούς ότι ο Φώτης Πετράτος, που συμμετέχει στο φεστιβάλ με το Σπιθάρι-Μarathon project, ήταν συνέταιρος στο θρυλικό +SODA, αναρωτιέσαι τι έκανε έναν άνθρωπο που ήταν οργανικά ενταγμένος στο «σύστημα», ως ιδιοκτήτης επιχειρήσεων στο χώρο της εστίασης, να αλλάξει εντελώς τον τρόπο που βλέπει τον κόσμο, να θυσιάσει, μεταξύ άλλων, ένα κομμάτι της προσωπικής του ζωής και να πατήσει «exit», επιχειρώντας να στήσει και να καταστήσει βιώσιμη μια οικοκοινότητα. Το πρώτο το κατάφερε, ως μέλος μιας ομάδας 6 ατόμων τα οποία εργάστηκαν σκληρά για να δημιουργήσουν πριν από λίγα χρόνια μια μικρή μονάδα που καλύπτει τμήμα των ενεργειακών της αναγκών από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (μέσω και μιας ανεμογεννήτριας 800 watt), επιδίδεται στη φυσική καλλιέργεια και στην πτηνοτροφία μικρής κλίμακας και διαθέτει ένα ολοκληρωμένο ξυλουργικό εργαστήριο για κατασκευές. Η πλήρης βιωσιμότητα είναι όμως ακόμη ζητούμενο, όπως, πλέον, και η ίδια η κοινότητα: τα μέλη της αρχικής ομάδας αποχώρησαν, πλην του Φώτη ο οποίος εξακολουθεί να παλεύει το εγχείρημα, αναζητώντας και βρίσκοντας συνεργασίες, με το βλέμμα πάντοτε στην επέκταση αυτών των «νησίδων αυτοδιαχείρισης και αυτάρκειας» και με συμμετοχή στο συλλογικό όραμα – την απεμπλοκή από το σύστημα και τη δημιουργία μιας παράλληλης οικονομίας.
«Ζώντας στο Σπιθάρι, δεν χρειάζομαι πάνω από 50-60 ευρώ το μήνα, για τις ελάχιστες μετακινήσεις και τα τσιγάρα μου», λέει ο ίδιος στο news247.gr. «Για μένα, ό,τι συμβαίνει στη ζωή ενός ατόμου έχει κάποιο λόγο. Στα νιάτα μου ήμουν μέλος του αριστερού κινήματος. Με την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, ένιωσα προδομένος, έκανα στροφή στη ζωή μου κι ασχολήθηκα με τις οικογενειακές επιχειρήσεις. Όμως δεν ήταν ο κόσμος μου, δεν ανήκα εκεί. Και, όταν τα πράγματα πήραν αρνητική τροπή, αναζήτησα πάλι αυτό που με εκφράζει: τις αξίες της αλληλεγγύης, της συλλογικότητας και, εντέλει, της ανθρωπιάς.»
Τις ίδιες αξίες θέτουν ως προτεραιότητα οι ομάδες που οργανώνουν το φεστιβάλ. Είναι η έκφραση ενός κόσμου που «προάγει την επικοινωνία και την αμοιβαία ανταλλαγή, με στόχο τη μετάβαση σε μία κοινωνία βασισμένη στη συμμετοχή και τη συνεργασία, την αυτοδιαχείριση, την αλληλεγγύη, τη βιωσιμότητα, την αυτάρκεια και το σεβασμό στη Φύση και τον Άνθρωπο.» Αναζητούν εναλλακτικές ανθρώπινες λύσεις και πρακτικές που θα αποτελέσουν πηγή έμπνευσης για το ξεκίνημα παρόμοιων πρωτοβουλιών σε άλλες πόλεις της Ελλάδας. «Ένας άλλος κόσμος», υποστηρίζουν, «είναι υπαρκτός και αναγκαίος περισσότερο από κάθε άλλη φορά.»
Στο χώρο του φεστιβάλ δημιουργήθηκε ένα αυτόνομο χωριό μέσα στο οποίο θα διεξάγονται πρακτικά εργαστήρια, θα δίνονται απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα και θα γίνονται συζητήσεις. Στις θεματικές γωνιές του, ο επισκέπτης θα είναι σε θέση να καλύψει ή να μάθει πως μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του σε τροφή, υγεία, παιδεία, εργασία, ενέργεια, τεχνολογία, στέγαση, μετακίνηση κλπ. Μέσα στο φεστιβάλ θα λειτουργήσει και εναλλακτικό νόμισμα με το οποίο θα γίνονται οι συναλλαγές με επιλεγμένους παραγωγούς προϊόντων και χρηστικών αγαθών που προκύπτουν από επανάχρηση.
Θα υπάρχει, επίσης, ανταλλακτικό παζάρι ρούχων και βιβλίων, καθώς και συλλογική κουζίνα. Όσοι προσφέρουν εργασία (οι «Συγχωριανοί») θα αμείβονται με δωρεάν φαγητό για τις υπηρεσίες τους. Στο χώρο θα παρουσιαστούν καλλιτεχνικά δρώμενα και η κάθε βραδιά θα κλείνει με μουσικές και χορό.
Στόχος είναι η συνέχιση της λειτουργίας του αυτόνομου χωριού και μετά το τέλος του φεστιβάλ, μέσω της δημιουργίας ενός ολοκληρωμένου Συνεταιρισμού στην Αθήνα και στο Ηράκλειο.
