Ποιο είναι το νόημα της ζωής; Μήπως είναι η εργασία; Μήπως η μάθηση; Η οικογένεια; Ο πλούτος; Και τι κάνουμε όταν ο θάνατος μας χτυπά την πόρτα;
Η ταινία προσπαθεί να δώσει μια απάντηση στα βασανιστικά ερωτήματα: ποιοι είμαστε, από πού ερχόμαστε, έχει η ζωή μας κάποιο νόημα ή όλα είναι μάταια; Αλλά… περιμένετε! Εδώ δεν πρόκειται για καμιά φιλοσοφική πραγματεία! Εδώ πρόκειται για τους Μόντι Πάιθον, που με το θεότρελο, άσεμνο χιούμορ τους, δεν αφήνουν τίποτα όρθιο!
Σατιρίζουν μέχρι τελικής πτώσεως όλους τους κοινωνικούς περιορισμούς που μας εμποδίζουν να χαρούμε την ομορφιά της ζωής…
«Ο θεός χρειάστηκε εφτά μέρες για να φτιάξει τον κόσμο, οι Μόντι Πάιθον χρειάζονται μόνο μιάμιση ώρα για να τον γκρεμίσουν». Το σλόγκαν της τελευταίας ταινίας που γύρισε η κωμική ομάδα των Πάιθον, είναι λίγο πολύ ακριβές, καθώς ακόμη κι αν καμιά πραγματική καταστροφή δεν λαμβάνει χώρα στην διάρκεια του «Το Νόημα της Ζωής», δεν αφήνει και πολλά πράγματα όρθια, ειδικά σε ότι αφορά τα θεωρούμενα ως «ιερά κι όσια».
Η θρησκεία, η οικογένεια, η επιστήμη, η ιατρική, οι παιδεία, οι σχέσεις, το σεξ, όλα μπαίνουν στο στόχαστρο της ταινίας κι όλα, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εξευτελίζονται. Το φιλμ δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια συλλογή από κωμικά σκετς, τα οποία δεν βρίσκονται όλα στο ίδιο χιουμοριστικό ύψος, όλα όμως είναι εξίσου αυθάδη και σχεδόν όλα «ενοχλητικά». Μέσα από το πρίσμα ενός χιούμορ βαθιά σουρεαλιστικού και με μια κινηματογραφική γλώσσα που μοιάζει… να βγαίνει συνεχώς, οι Πάιθον κάνουν ένα φιλμ που θα μπορούσες να χαρακτηρίσεις αναρχικό, σχεδόν πανκ.
Στοχεύοντας κατ ευθείαν στην καρδιά του βρετανικού καθωσπρεπισμού, τον σφυροκοπούν ανελέητα αλλά παρασύρουν μαζί κάθε θεσμό ή αξία. Πολλές φορές το χιούμορ τους είναι χοντρό, οι τρόποι τους άξεστοι αλλά το θάρρος και η «μαγκιά» τους πάντα αξιοθαύμαστη. Μπορεί το «Νοημα της Ζωής» να μην αποκαλύπτει κάτι βαθύ και να απέχει από το να είναι η καλύτερη ταινία στη φιλμογραφία τους, δεν παύει όμως να αποτελεί μια από τις απολαυστικά ενοχλητικές και καλοδεχούμενα αιχμηρή κωμωδία.
του Τέρι Τζόουνς
με τους Γκρέιαμ Τσάπμαν, Τζον Κλιζ, Έρικ Άιντλ, Τέρι Γκίλιαμ, Τέρι Τζόουνς, Μάικλ Πάλιν, Σάιμον Τζόουνς, Κάρολ Κλίβελαντ, Πατρίτσια Κουίν
Οι Pythons, μέσα από μια σειρά απολαυστικά σκετς, παρουσιάζουν όλα τα στάδια της ζωής: γέννηση, εκπαίδευση, δουλειά, γάμο, σεξ, κοινωνία, θάνατο, γεμίζοντας τις ιστορίες με απίστευτες κωμικές ατάκες, αναρχικό χιούμορ, που ισοπεδώνει τα κοινωνικά στερεότυπα, απρόσμενα μουσικά νούμερα, animation, εξωφρενικές μεταμφιέσεις… Μια τυπική δηλαδή ταινία των Pythons! Μια κωμωδία, με όλα εκείνα τα στοιχεία που λατρέψαμε σε αυτή την απίθανη κωμική ομάδα, που άφησε ιστορία στον κινηματογράφο και την τηλεόραση.
Η ταινία έχει σπονδυλωτή δομή. Χωρίζεται σε κεφάλαια, που καλύπτουν όλα τα στάδια της ζωής ενός ανθρώπου. Οι ιστορίες είναι διαφορετικές μεταξύ τους αλλά απαντούν όλες σε πλευρές του ίδιου θέματος. Συγκεκριμένα, οι Monty Python αναλύουν τις «7 ηλικίες του ανθρώπου», όπως τις περιγράφει ο Σαίξπηρ στην κωμωδία του «Όπως σας αρέσει»: νήπιο, κλαψιάρης μαθητής, εραστής, φαντάρος, δικαστής, ανόητος γέρος, ξεκούτιασμα και απόλυτη λήθη. Στο πρώτο κεφάλαιο, η ταινία περιλαμβάνει τα σκετς «το θαύμα της γέννησης» και «Τρίτος κόσμος», όπου, αφού έχουμε παρακολουθήσει μια πολύ απρόβλεπτη γέννα (υποβοηθούμενη από το μηχάνημα που κάνει «πινγκ!»), μεταφερόμαστε σε μια εργατική γειτονιά του Γιόρκσαϊρ, όπου γεννάνε αμέτρητα παιδιά, καθοδηγούμενοι από θρησκευτικούς περιορισμούς. Το σκετς καταλήγει σε ένα… «βλάσφημο» μιούζικαλ, με τον μοναδικό τρόπο των Pythons. Στο δεύτερο κεφάλαιο, «Ανάπτυξη και μάθηση» βλέπουμε μια σχολική τάξη, όπου έχουν αντιστραφεί οι όροι: το σεξ δεν είναι απαγορευμένο ζήτημα, κάθε άλλο!
Ο καθηγητής παραδίδει μάθημα σεξουαλικής αγωγής και μάλιστα με ζωντανή πρακτική! Στο τρίτο κεφάλαιο, «Πολεμώντας αλλήλους», περνάμε από διάφορους ιμπεριαλιστικούς πολέμους της Μεγάλης Βρετανίας, όπου, ανάμεσα στα άλλα, βλέπουμε μια επίθεση που συνεχώς αναβάλλεται λόγω… γενεθλίων αλλά και έναν τραυματισμένο στρατιωτικό που ψάχνει το πόδι του! Στο τέταρτο κεφάλαιο, «Μέση ηλικία», βλέπουμε τις διακοπές ενός μεσήλικου ζευγαριού σε ένα γκροτέσκο μέρος, που όμως περνά απαρατήρητο εξαιτίας της κοινωνικής συμβατικότητας. Στο πέμπτο κεφάλαιο, «μεταμόσχευση ζωντανών οργάνων», βλέπουμε πώς μπορείς να χάσεις το συκώτι σου χωρίς να το καταλάβεις… Πρόκειται για γνήσιο black humor μέχρι το κόκαλο! Στο έκτο κεφάλαιο, «τα φθινοπωρινά χρόνια», βλέπουμε έναν πλούσιο, υπερβολικά παχύσαρκο κύριο κυριολεκτικά να σκάει από το φαί! Στο έβδομο στάδιο, «Θάνατος», μια κοινωνική εκδήλωση χαλάει από έναν απρόσμενο επισκέπτη, που φοράει μαύρη κουκούλα και κρατάει δρεπάνι… Σας θυμίζει κάποιον; Και πώς θα τον αντιμετωπίσουν οι καλεσμένοι; Πρέπει να ανησυχούν ή όλα είναι καλά γιατί… «στον παράδεισο πάντα είναι Χριστούγεννα»;
Έτσι, στην ταινία βλέπουμε ότι σατιρίζεται η εκκλησία, και πόσο έχει επιδράσει στη γεννητικότητα των εργατικών τάξεων, το σχολείο, ως θεματοφύλακας της ηθικής που καταπιέζει τη σεξουαλικότητα των νέων, η σύγχρονη εργασία-δουλεία στις πολυεθνικές εταιρείες, τα μπερδεμένα συστήματα υγείας, η βουλιμία των πλούσιων κοινωνικών τάξεων, η τρέλα και η ανοησία του πολέμου, αλλά και ο ύστατος φόβος μας μπροστά στον ερχομό του θανάτου. Την ίδια στιγμή, όλα τα βαθιά νοήματα της ζωής σχολιάζονται από έξι… χρυσόψαρα μέσα σε ένα ενυδρείο, που δεν είναι άλλοι από τους ίδιους τους Monty Python, σε ένα τρελό alter ego τους! Και, τελικά, ποιο είναι το νόημα της ζωής; Δείτε το και θα καταλάβετε!
Οι Pythons στην τελευταία τους ταινία ως ομάδα, δίνουν το πιο ώριμο έργο της καριέρας τους, που είναι συνάμα και το πιο καυστικό, ωμό και γκροτέσκο. Το νόημα της ζωής είναι μια απίστευτα κωμική ταινία. Αλλά είναι και ένα απόσταγμα της σοφίας αυτής της ιδιοφυούς παρέας Άγγλων κωμικών. Το γέλιο που προσφέρει είναι άφθονο και σουρεαλιστικό αλλά πάντα έχει σκοπό να παρωδήσει τη σοβαροφάνεια και τους ασφυκτικούς θεσμούς του πολιτισμένου κόσμου. Οι Pythons φτάνουν το χιούμορ βαθιά στο πρόβλημα και αφήνουν έτσι παρακαταθήκη στον κινηματογράφο, τη δική τους συμβολή στο νόημα της ζωής.
ΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ
Οι Monty Python ήταν ένα μοναδικό φαινόμενο στην ιστορία της κωμωδίας. Αυτή η ομάδα των έξοχων Βρετανών κωμικών, που αποτελούνταν από τους Graham Chapman, John Cleese, Eric Idle, Terry Jones, Michael Palin αλλά και το μόνο αμερικανικό μέλος της ομάδας, Terry Gilliam, αναδύθηκε μέσα από το ελεύθερο και πειραματικό κλίμα της επαναστατικής δεκαετίας του ΄60, και δημιούργησε νέα στάνταρ στην κωμωδία, αξεπέραστα ακόμα και σήμερα.
