Τα φεστιβάλ μια κοινότητας λόγω της ιδιότητάς τους να ανανεώνουν περιοδικά το ρου της ζωής της και να κυρώνουν τους θεσμούς της (Falassi, 1987:3), εξυμνούν τόσο την ταυτότητα της ομάδας που τα διοργανώνει όσο και της περιοχής στην οποία λαμβάνουν χώρα. Κατά συνέπεια, πέρα από τα οφέλη που αποκομίζει η περιοχή από τη διοργάνωση κάποιου φεστιβάλ, όπως η αναζωογόνηση και ο εμπλουτισμός της εικόνας της, σημαντικά είναι τα οφέλη και για την ίδια την κοινότητα.
Με τη συμμετοχή της σε κάποιο φεστιβάλ, τα μέλη της κοινότητας βιώνουν τη συντροφικότητα στο πλαίσιο της κοινωνικής ζωής. Παράλληλα ως βασικές διαστάσεις της κατανάλωσης των φεστιβάλ η κοινωνικοποίηση και η επαφή με την οικογένεια καταγράφονται συχνά ως κίνητρα συμμετοχής (Backman, Backman, Uysal & Sunshine, 1995, Formica & Uysal, 1996, 1998, Getz, 1991, Kerstetter & Mowre, 1998, Krausse, 1998, Mihalik & Ferguson, 1994, Scott, 1996, Uysal, Gahan & Martin, 1993, Willems- Braun, 1994). Ειδικά για τα φεστιβάλ που διοργανώνουν αυτόχθονες, το σημαντικότερο κίνητρο για τη συμμετοχή των επισκεπτών θεωρείται η πολιτιστική αναζήτηση (Chang, 2006:1232).
Αναφορικά δε με τις αντιλαμβανόμενες επιδράσεις των φεστιβάλ στην κοινότητα, προκύπτει από ερευνητικά δεδομένα, ότι τα μέλη του πληθυσμού που ταυτίζονται με το θέμα του γεγονότος, έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να έχουν θετικές αντιλήψεις ως προς τις επιδράσεις του στην κοινότητα, ενώ οι κάτοικοι που συμμετέχουν σε αυτό είναι πιθανότερο να διαμορφώσουν θετική αντίληψη για τις επιδράσεις των γεγονότων (Fredline & Faulkner, 2002b).
Πέραν όμως από τα οφέλη που πιστεύει ότι αποκομίζει η κοινότητα από τα φεστιβάλ και τη στάση απέναντι σε αυτά, σημαντικός είναι ο ρόλος των φεστιβάλ ως μέσων κοινωνικού ελέγχου (Hughes, 1999), αλλά και ως μέσων προάσπισης του κοινού καλού, το οποίο προκύπτει από την αύξηση των εσόδων που προέρχονται από τον τοπικό τουρισμό, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, την αναβάθμιση της αισθητικής του χώρου και πιθανώς την κοινωνική αρμονία (Foley & McPherson, 2007:154). Ταυτόχρονα, προκύπτει ότι ενισχύουν την αυτοπεποίθηση της κοινότητας (Getz, 1989, Light, 1996, Mules, 1993, Ritchie, 1984, Roche, 1994, Sanders, 2005) και συμβάλλουν ενεργά στην αύξηση του πολιτιστικού και εν γένει κοινωνικού οφέλους (Dwyer et al., 2000, Gitelson et al., 1995).
Περιοχές Ερευνητικού Ενδιαφέροντος
Παρά τις αναφορές ερευνητών για περιορισμένη βιβλιογραφία σχετικά με τον ρόλο των φεστιβάλ στην ενίσχυση της ταυτότητας μιας κοινότητας (Marsden, 1994), ένας αυξανόμενος αριθμός μελετητών έχουν πρόσφατα ασχοληθεί με τα ζητήματα της ταυτότητας ομάδας και της ταυτότητας περιοχής στο πλαίσιο των φεστιβάλ (Boyle,1997, Davila,1997, Smith,1993 Waterman,1998, De Bres & Davis, 2001, Derrett, 2000,2003, Douglas, Douglas & Derrett,2001). Ταυτόχρονα, ενώ η βιβλιογραφία βρίθει αποσπασματικών αναφορών στην κοινωνική και πολιτιστική αξία των φεστιβάλ, υπάρχει έλλειψη αναλύσεων εις βάθος και εμπειρική τεκμηρίωση αναφορικά με το εν λόγω ζήτημα (Quinn, 2005: 939).
Σημαντικές είναι τα τελευταία χρόνια οι ερευνητικές εργασίες σχετικά με τις κοινωνικο-πολιτιστικές επιδράσεις των φεστιβάλ (Ritchie & Lyons, 1990, Soutar & McLeod, 1993, Mihalik, 2000, Fredline & Faulkner, 2000, Fredline & Faulkner, 2002), ενώ στους κόλπους των διοργανωτών και των ερευνητών αναγνωρίζεται η αναγκαιότητα μέτρησής τους καθώς η δυσαρέσκεια της διοργανώτριας κοινότητας απειλεί τη μακροχρόνια επιτυχία έστω κι αν το γεγονός είναι οικονομικά εφικτό (Small, Edwards & Sheridan, 2005:67).
Αρθρογράφος: Μαρία Ψαρρού, υπ. διδάκτρωρ Τμ. Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού Παντείου Πανεπιστημίου.
