Συνέντευξη Τύπου με αφορμή τις εκδηλώσεις μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος της Θεσσαλονίκης, υπό τον τίτλο «Ποτέ Ξανά. 74 χρόνια από την αναχώρηση του πρώτου συρμού για το στρατόπεδο Άουσβιτς – Μπίρκεναου», πραγματοποιήθηκε σήμερα, Πέμπτη 9 Μαρτίου 2017, στο Δημαρχείο.
Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, στην τοποθέτησή του μνημόνευσε τη συμβολή τόσο του καθηγητή Εβραϊκής Ιστορίας και συγγραφέα Ιακώβ Σιμπή, που πρώτος είχε προτείνει τη διοργάνωση της Πορείας Μνήμης, όσο και της καθηγήτριας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ και Προέδρου της 1ης Δημοτικής Κοινότητας, Ελένης Χοντολίδου, η οποία συνέβαλε στην καθιέρωσή της.
«Η Πορεία αυτή δεν αφορά πλέον μόνο τους Εβραίους, αλλά ολόκληρη την πόλη. Είναι ένας θεσμός που αποσκοπεί στη διατήρηση της μνήμης και πρέπει οι γενιές να αντιλαμβάνονται ότι αυτή η θηριωδία δεν πρέπει να επαναληφθεί ποτέ ξανά», ανέφερε ο Δήμαρχος, τονίζοντας ότι στόχος είναι η σιωπηλή αυτή πορεία να καταλήγει στο Μουσείο Ολοκαυτώματος, όταν αυτό κατασκευαστεί.
«Ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει κάνει πολλές προσπάθειες, ώστε η μακραίωνη παρουσία της Εβραϊκής Κοινότητας της Θεσσαλονίκης και ο σημαντικός ρόλος που έπαιξε στην ζωή και στην ανάπτυξη της πόλης να διατηρηθεί, όχι απλά ως μνήμη, αλλά ως ένα υπόδειγμα συγκατοίκησης πολλών θρησκειών» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γιάννης Μπουτάρης, επισημαίνοντας τις από κοινού προσπάθειες με την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης για τη διάσωση της Ισπανοεβραϊκής γλώσσας («Λαντίνο») καθώς και τις εν εξελίξει ενέργειες του Δήμου για την ανακατασκευή της Πλατείας Ελευθερίας, ως ένα ζωντανό μνημείο της πόλης, στη βάση βραβευμένης μελέτης που προέκυψε από διαγωνισμό.
Ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Περικλής Μήτκας, δήλωσε ότι το Ίδρυμα συμμετέχει ενεργά από την πρώτη χρονιά στις εκδηλώσεις μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος της Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με τον Δήμο και την Ισραηλιτική Κοινότητα. «Το ΑΠΘ προσπαθεί μέσα από την εκπαίδευση και την έρευνα να ενημερώσει και να γράψει σωστά την ιστορία και να παρουσιάζει τα γεγονότα για τα οποία η πόλη θα έπρεπε να πονά πολύ περισσότερο. Δεν έχουμε αναδείξει ίσως όσο πρέπει, και οφείλουμε να το πράξουμε με κάποιο τρόπο, το γεγονός ότι με τα τρένα έφυγαν για το Άουσβιτς και μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας του ΑΠΘ», ανέφερε ο Πρύτανης, επισημαίνοντας παράλληλα ότι υπήρξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον από φοιτητές πολλών τμημάτων του Ιδρύματος, προκειμένου να συμμετάσχουν εθελοντικά στις φετινές εκδηλώσεις. Ο ίδιος αναφέρθηκε στην Έδρα Εβραϊκών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής, την οποία υποστηρίζει η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, και η οποία πρόκειται να στελεχωθεί με μόνιμο καθηγητή/τρια τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί στα μαθήματα που παραδίδονται εδώ και αρκετά χρόνια και από το τμήμα Πολιτικών Επιστημών, σχετικά με το Ολοκαύτωμα, καθώς και στα μαθήματα εβραϊκής γλώσσας που πρόκειται να ξεκινήσουν από τη Θεολογική Σχολή.
Ο Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Δαυίδ Σαλτιέλ, δήλωσε ιδιαίτερα ικανοποιημένος από τη συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης και τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της πόλης και ανέφερε: «Σε ότι αφορά την Θεσσαλονίκη, στόχος, πριν την εξόντωση των Εβραίων, ήταν η απόλυτη εκμετάλλευσή τους με καταναγκαστική εργασία, η οικονομική απομύζηση και η καταλήστευση των αρχείων και βιβλιοθηκών της Κοινότητας και των Ιδρυμάτων της, τα οποία μετά από 74 χρόνια περιμένουμε ακόμη να μας επιστραφούν. Νομίζω ότι η δημιουργία του Μουσείου Ολοκαυτώματος θα πρέπει να αποτελέσει την αφορμή για την ανάκτηση όσων εκλάπησαν. Ας μην ξεχνάμε ότι υπήρχαν περίπου 30 συναγωγές και όλα τα ιερά αντικείμενα χάθηκαν».
Όπως σημείωσε ο ίδιος, εξάλλου, «με την αντίληψη ότι κάποτε η αδιαφορία συνέβαλε τα μέγιστα στην επικράτηση του ναζισμού, σήμερα πρέπει όλοι μας να παραμένουμε σε εγρήγορση απέναντι σε όσους αρνούνται το Ολοκαύτωμα και διαστρεβλώνουν την ιστορία. Η συμμετοχή στην πορεία δεν τιμά μόνο τη μνήμη των Θεσσαλονικέων που τόσο άδικα χάθηκαν, αλλά δείχνει ταυτόχρονα την αλληλεγγύη ανάμεσα στους πολίτες και αποτελεί ένδειξη ότι δεν φοβόμαστε να κοιτάξουμε κατάματα το παρελθόν, αναγνωρίζοντας πόσο εύκολο είναι να ζήσουμε την επανάληψή του. Αυτό είναι το κυρίαρχο νόημα που υπογραμμίζεται με κάθε βήμα όσων συμμετέχουν στην Πορεία Μνήμης και αυτό το βαρύ καθήκον δεν περιορίζεται στους απογόνους των θυμάτων, καθώς ο ρατσισμός και η μισαλλοδοξία είναι προβλήματα παιδείας και πολιτισμού, θέματα που αφορούν την κοινωνία στο σύνολό της» κατέληξε ο Δαυίδ Σαλτιέλ.
Από την πλευρά του ο Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Ευτύχιος Σαρτζετάκης, εκτίμησε ότι ένας καίριος ρόλος της εκπαίδευσης και των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων συνίσταται στη εδραίωση μιας πολυπολιτισμικής κοινωνίας. «Καθήκον μας είναι να ενισχύσουμε την ανεκτικότητα, ιδιαίτερα σε μια εποχή που οξύνονται οι εθνικιστικές φωνές. Θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό να αναδεικνύουμε τα γεγονότα. Να γνωρίζουμε, να θυμόμαστε και να τα τιμούμε».
Στη συνέντευξη Τύπου το Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης εκπροσώπησε ο καθηγητής, Θανάσης Μπελίδης, ενώ παραβρέθηκε ακόμη η Πρόεδρος της 1ης Δημοτικής Κοινότητας, Ελένη Χοντολίδου.
Το πρόγραμμα της φετινής διοργάνωσης διαμορφώνεται ως εξής:
Σάββατο 18 Μαρτίου 2017, στις 19.00, Αμφιθέατρο Τελετών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας: Συναυλία Μνήμης με τα μουσικά σχήματα του ΠΑΜΑΚ, τη χορωδία της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, το φωνητικό σύνολο «Εν Χορώ», τη Νέα Χορωδία του Δήμου Καλαμαριάς και το Concerto Quartet, με σολίστ την Αγγελική Καθαρίου, υπό τη διεύθυνση του Κωστή Παπάζογλου. Είσοδος ελεύθερη.
Κυριακή 19 Μαρτίου 2017, στις 11.30: Πορεία Μνήμης με αφετηρία την Πλατεία Ελευθερίας Θεσσαλονίκης και προορισμό την Πλατεία Παλαιού Σιδηροδρομικού Σταθμού.
Χαιρετισμοί:
Ø Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης
Ø Πρύτανης ΑΠΘ, Περικλής Μήτκας
Ø Πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Αχιλλέας Ζαπράνης
Ø Πρόεδρος του Αλεξάνδρειου ΤΕΙ-Θ, Κωνσταντίνος Βαρσαμίδης
Ø Επικεφαλής του International March of The Living, Ααρόν Ταμίρ
Ø Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Δαυίδ Σαλτιέλ
Ομιλία της Ιστορικού, Καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Ρίκας Μπενβενίστε, με θέμα: «Από την ημέρα πένθους στις ημέρες μνήμης»
Δευτέρα 20 Μαρτίου 2017, στις 18.00, Φουαγιέ Δημαρχείου Θεσσαλονίκης:
Ø Εγκαίνια έκθεσης βιβλίου με τίτλο «Μαρτυρίες και ιστορικά δοκίμια για την Εβραϊκή γενοκτονία». Θα εκτεθούν βιβλία από τη Συλλογή Shoa της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του ΑΠΘ και εκδόσεις από την Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη
Ø Ομιλία της Ιστορικού, Ρένας Μόλχο, με τίτλο: «Ιστορική έρευνα και μνήμη ως τρόπος ζωής»