Το MEGARONPLUS φιλοξενεί ένα Αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Κοτζιά, έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, με αφορμή τα είκοσι χρόνια από τον θάνατό του και την επανέκδοση του ιδιαίτερα επίκαιρου μυθιστορήματός του «Φανταστική περιπέτεια» από τις εκδόσεις Κέδρος. Στο αφιέρωμα αυτό – που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 24 Ιανουαρίου, στις 7 το απόγευμα, στο Μέγαρο – έξι ξεχωριστοί ομιλητές, καθηγητές Νεοελληνικής Φιλολογίας, συγγραφείς και δημοσιογράφοι που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο έχουν καταπιαστεί με το γράμμα και το πνεύμα του, θα σταθούν στην πολύπλευρη προσωπικότητά του, αποκαλύπτοντας γιατί ο Αλέξανδρος Κοτζιάς εξακολουθεί να παραμένει εξαιρετικά σύγχρονος και επίκαιρος. Ο μόνος συγγραφέας της γενιάς του ο οποίος επισήμανε από πολύ νωρίς τις μεταλλάξεις της μεταπολεμικής ελληνικής κοινωνίας που δημιούργησαν τις σημερινές παθογένειες.
Η Βενετία Αποστολίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, η γνωστή συγγραφέας Μάρω Δούκα, ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Ηλίας Μαγκλίνης, ο Γιάννης Παπαθεοδώρου, Επίκουρος Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, η Μαρία Ρώτα, Λέκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και η κριτικός και συγγραφέας Έλενα Χουζούρη (που έχει την επιμέλεια αλλά και τον συντονισμό του συμποσίου) θα μιλήσουν για τον οξυδερκή και βαθύτατα πολιτικό – με την ευρεία έννοια του όρου – συγγραφέα που ποτέ δεν δίστασε να φωτίσει τις πιο σκοτεινές και δυσώδεις πλευρές της μεταπολεμικής ελληνικής κοινωνίας.
Και ταυτόχρονα, έναν από τους σπουδαιότερους κριτικούς λογοτεχνίας, δημιουργό της «Φιλολογικής Καθημερινής» και συνιδρυτή της Εταιρείας Συγγραφέων (της οποίας χρημάτισε πολλές φορές μέλος των Δ.Σ της και Αντιπρόεδρος), δοκιμιογράφο και συνεπή δημοσιογράφο, η πνευματική προσφορά του οποίου αποτελεί κυριολεκτικά μια παρακαταθήκη των ελληνικών γραμμάτων και του πολιτισμού μας γενικότερα.
Το έργο του Αλέξανδρου Κοτζιά (1926-1992) τοποθετείται στο χώρο της μεταπολεμικής ελληνικής πεζογραφίας. Στα μυθιστορήματά του κυριαρχεί ο πολιτικός και κοινωνικός προβληματισμός γύρω από τη νεώτερη ελληνική ιστορία, από τη γερμανική κατοχή και τον εμφύλιο ως την πτώση της δικτατορίας του Παπαδόπουλου και τις μέρες μας. Ο αιφνίδιος θάνατός του (έπεσε και χτύπησε στο κεφάλι) συγκλόνισε τον πνευματικό κόσμο της χώρας. Πέθανε σχετικά νέος, 66 χρόνων, αφήνοντας ανολοκλήρωτη τη σειρά από επτά νουβέλες που σχεδίαζε με το γενικό τίτλο “Τα παιδιά του Κρόνου”, στο σύνολο μιας αξιοσημείωτης σε όγκο συγγραφικής δουλειάς: 17 μεταφράσεις (από Ντοστογιέφσκι και Κάφκα έως Παβέζε, Γιαν Κοττ και Μονζεαμόν), 7 μυθιστορήματα – Πολιορκία (1953), Μια σκοτεινή υπόθεση (1954), Ο Εωσφόρος (1959), Η απόπειρα (1964), Ο γενναίος Τηλέμαχος (1972), Αντιποίησις αρχής (1959) και Φανταστική Περιπέτεια (1985) – 3 νουβέλες – Ιαγουάρος (1987), Η μηχανή (1989), Τα παιδιά του Κρόνου-Ο πυγμάχος (1991) και Τα παιδιά του Κρόνου-Το σοκάκι (1992) – ένα θεατρικό έργο (Ενοικιάζεται δωμάτιον μετ’επίπλων), 3 ιστορικά αφηγήματα – Ο εθνικός διχασμός (1974), Επίλογος στο Γουδί-Η δίκη των έξι (1975) και Η νύχτα των μεγάλων μαχαιριών (1975) – 3 τόμους με κριτικά κείμενα (από το 1961 ως το 1987) και ποιήματα.
Όταν εξέδωσε τη «Φανταστική περιπέτεια» (1985) – το βιβλίο που σήμερα επανεκδίδεται από τις εκδόσεις Κέδρος (πρόλογος: Ηλίας Μαγκλίνης) – ήταν ήδη φτασμένος πεζογράφος και κριτικός λογοτεχνίας. Στο έβδομο και τελευταίο, όπως αποδείχτηκε, μυθιστόρημά του, δεν δίστασε να προτείνει έναν αρνητικό ήρωα-συγγραφέα, φωτίζοντας τη δημιουργία της ψευδαίσθησης που αγγίζει τα όρια της παράνοιας, μιας παράνοιας μεγαλείου που αποτελούσε, όπως φαινόταν, δομικό στοιχείο της καθημερινής ζωής της εποχής, και συνδεόταν άρρηκτα, εντέλει, με έναν νέο λόγο της εξουσίας.
Στη «Φανταστική περιπέτεια», η ιστορία του υψηλόβαθμου δημοσίου υπαλλήλου και ατάλαντου συγγραφέα Αλέξανδρου Καπάνταη, ενός νάρκισσου περιωπής χωρίς αληθινά αισθήματα κι επαφή με τον κόσμο, λειτουργεί ως άξονας για μια ριζοσπαστική αναζήτηση της παθογένειας που ροκανίζει ήδη τα θεμέλια της ελληνικής μεταπολιτευτικής πραγματικότητας. Έτσι, το λογοτεχνικό σινάφι στο οποίο στρέφει τα φώτα των προβολέων ο Κοτζιάς, η ειρωνική έως και βιτριολική αναφορά του στους κριτικούς, στους πανεπιστημιακούς, στα ιδρύματα όπως η Ακαδημία Αθηνών και στους θεσμούς όπως τα διάφορα λογοτεχνικά βραβεία – μη εξαιρουμένου και του κρατικού που, σημειωτέον, η επιτροπή του τον «εκδικήθηκε» προσφέροντάς του το 1987 το αντίστοιχο Α’ γι’αυτό ακριβώς το μυθιστόρημα -, σε υπαρκτά πρόσωπα που κινήθηκαν ή κινούνται ακόμη στο λογοτεχνικό πεδίο αλλά και στον ίδιο του τον εαυτό, αποδίδουν απλώς την εικόνα ενός υποσυστήματος, της λογοτεχνίας, που σχολιάζει το υπερκείμενο σύστημα, τη νεοελληνική κουλτούρα. Μέσα από τον λόγο του Καπάνταη όσο και εκείνων που τον περιτριγυρίζουν, ο Κοτζιάς αποδίδει το θολό τοπίο που σταδιακά προήγε το «φαίνεσθαι» σε σχέση με το «είναι», το περίφημο τσαρουχικό «στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις».
Η Βενετία Αποστολίδου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1961. Σπούδασε Νεοελληνική Φιλολογία στο ΑΠΘ και παρακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στα Πανεπιστήμια της Βιέννης και του Μπέρμιγχαμ. Είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Λογοτεχνικής Εκπαίδευσης στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Α.Π.Θ. Έχει γράψει τα βιβλία: Ο Κωστής Παλαμάς ιστορικός της νεοελληνικής λογοτεχνίας (εκδόσεις Θεμέλιο, 1992), Λογοτεχνία και Ιστορία στη μεταπολεμική Αριστερά. Η παρέμβαση του Δημήτρη Χατζή 1947 – 1981 (Πόλις, 2003, Βραβείο Δοκιμίου του περιοδικού Διαβάζω). Τραύμα και μνήμη. Η πεζογραφία των πολιτικών προσφύγων (Πόλις 2010, Κρατικό βραβείο Δοκιμίου). Επίσης, σε συνεργασία με τον Παναγιώτη Πίστα, το βιβλίο Με επίκεντρο τη «Μεγάλη Πλατεία». Μια θεώρηση του πεζογραφικού έργου του Νίκου Μπακόλα (Σοκόλη, 2009). Επιμελήθηκε την έκδοση Δημήτρης Χατζής, Το πρόσωπο της Νέου Ελληνισμού. Διαλέξεις και Δοκίμια (Το Ροδακιό, 2005)ενώ ως μέλος της Ομάδας ΄Ερευνας για τη Διδασκαλία της Λογοτεχνίας συμμετείχε στη συγγραφή και επιμέλεια των τόμων Λογοτεχνία και Εκπαίδευση (Τυπωθήτω-Γιώργος Δαρδανός, 1999) και Διαβάζοντας λογοτεχνία στο σχολείο… μια νέα πρόταση διδασκαλίας (Τυπωθήτω – Γιώργος Δαρδανός, 2000).
Η Μάρω Δούκα, από τις σημαντικότερες συγγραφείς της σύγχρονης ελληνικής πεζογραφίας, γεννήθηκε το 1947 στα Χανιά. Το 1966 μετακόμισε στην Αθήνα, όπου έκτοτε ζει. Αποφοίτησε από το Ιστορικό και Αρχαιολογικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 1974. Έχει εκδώσει δύο νουβέλες, μία συλλογή διηγημάτων, οκτώ μυθιστορήματα. Πιο πρόσφατο, Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ (2010) και τη συλλογή κειμένων Ο πεζογράφος και το πιθάρι του (1992) ενώ το 2005 εξέδωσε Τα μαύρα λουστρίνια στο πλαίσιο της σειράς Η κουζίνα του συγγραφέα των εκδόσεων Πατάκη. Έχει τιμηθεί με το Βραβείο “Νίκος Καζαντζάκης” του Δήμου Ηρακλείου για το μυθιστόρημα Αρχαία σκουριά, με το Β’ Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το μυθιστόρημα Πλωτή πόλη και με το Βραβείο Κώστα Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το μυθιστόρημα Αθώοι και φταίχτες, για το οποίο επίσης τιμήθηκε με το Βραβείο Balkanika και το Βραβείο “Καβάφη”. Διηγήματα και μυθιστορήματα της έχουν μεταφραστεί σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες.
Ο Ηλίας Μαγκλίνης γεννήθηκε το 1970 στην Κινσάσα της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό (πρώην Ζαΐρ). Σπούδασε στην Αγγλία αγγλική φιλολογία και πολιτικές επιστήμες και στη Σκωτία θεωρία μέσων επικοινωνίας. Από το 1994 έως το 2003 εργάστηκε στο περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ. Σήμερα εργάζεται στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Έχει δημοσιεύσει διηγήματα σε περιοδικά και ανθολογίες. Έχει γράψει τα μυθιστορήματα Σώμα με σώμα (Πόλις, 2005) και Η ανάκριση (Κέδρος, 2008).
Ο Γιάννης Παπαθεοδώρου είναι Επίκουρος καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων από το 2007. Έχει επίσης διδάξει νεοελληνική λογοτεχνία στο Τμήμα ΙΑΚΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (2001-2006). Το 2001 υποστήριξε τη διδακτορική του διατριβή στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών με θέμα τη σχέση αφήγησης και ιδεολογίας στις “Ακυβέρνητες Πολιτείες” του Στρατή Τσίρκα. Η μεταδιδακτορική του έρευνα, με υποτροφία του ΙΚΥ, αφορούσε την καβαφική κριτική. Έχει συνεργαστεί σε ερευνητικά προγράμματα του ΕΙΕ, του ΕΚΚΕ, του ΕΚΕΒΙ, του Πανεπιστημίου της Κρήτης, του ΕΛΙΑ, καθώς και των ΑΣΚΙ. Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα λογοτεχνικά έντυπα και εφημερίδες. Έχει γράψει το βιβλίο Ρομαντικά πεπρωμένα (Βιβλιόραμα, 2009).
Η Μαρία Ρώτα είναι Λέκτορας στον Τομέα Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 2000 ως το 2007 δίδαξε νεοελληνική φιλολογία στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών και εργάστηκε για το ερευνητικό πρόγραμμα «Κοσμόπολις»- Ψηφιοποίηση και ελεύθερη διάθεση στο διαδίκτυο νεοελληνικών φιλολογικών και λογοτεχνικών περιοδικών. Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στη νεότερη ελληνική λογοτεχνία (19ος-20ός αιώνας), στη μελέτη της λογοτεχνικής δραστηριότητας του αιγυπτιώτη ελληνισμού (βλ. τη διδακτορική της διατριβή με θέμα Το περιοδικό Γράμματα της Αλεξάνδρειας (1911-1919) (Αθήνα 1994), στην ταξινομική επεξεργασία, μελέτη και ανάδειξη των λογοτεχνικών αρχείων, στην έρευνα και τη μελέτη του περιοδικού Τύπου και της νεοελληνικής λογοτεχνικής κριτικής. Έχει γράψει τα βιβλία Τα Αρχεία του ΕΛΙΑ, Εταιρεία Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (Αθήνα 1990), Βιβλιογραφία Αλέξανδρου Κοτζιά 1942-1997, σε συνεργασία με τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο (Εταιρεία Συγγραφέων – Κέδρος 1998), Φιλολογική επιμέλεια: Αλέξανδρος Κοτζιάς, Αληθομανές Χαλκείον. Η ποιητική ενός πεζογράφου, Δοκίμια (Κέδρος 2004).
H Έλενα Xουζούρη έχει εκδώσει έξι ποιητικές συλλογές, τρία δοκίμια για πρόσωπα και θέματα της λογοτεχνίας και μία συγκεντρωτική έκδοση κριτικών για Έλληνες ποιητές. Στην πεζογραφία εμφανίζεται το Δεκέμβριο του 2004 με το μυθιστόρημα Σκοτεινός Bαρδάρης, υποψήφιο για το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας (βραχεία λίστα) και υποψήφιο για το βραβείο BALKANIKA το 2007, εκπροσωπώντας την Ελλάδα. Το 2009 κυκλοφόρησε το δεύτερο μυθιστόρημά της Πατρίδα από βαμβάκι, υποψήφιο για το Βραβείο Αναγνωστών 2010, ενώ συμπεριελήφθη στη βραχεία λίστα για τα λογοτεχνικά βραβεία του περιοδικού Διαβάζω. Ποιήματα, διηγήματα καθώς και κριτικές της Έλενας Xουζούρη έχουν δημοσιευτεί σε συλλογικές εκδόσεις και σε λογοτεχνικά περιοδικά. Ως κριτικός της λογοτεχνίας συνεργάστηκε με την Καθημερινή (1995-2000) με τη «Βιβλιοθήκη» της Ελευθεροτυπίας (2000-2009). H Έλενα Xουζούρη οργάνωσε και διηύθυνε τις λογοτεχνικές σειρές Γραφές της Αθωότητας (1998) και Ένα γράμμα για σένα (2001) στις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα. Διετέλεσε σύμβουλος έκδοσης στις εκδόσεις Πατάκη (1993-1996) και στις εκδόσεις Λιβάνη (1996-1999). Για πολλά χρόνια εργάστηκε ως δημοσιογράφος στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο καθώς και στην EPT, στον τομέα του πολιτισμού και του βιβλίου. Είναι μέλος της EΣHEA και της Εταιρείας Συγγραφέων.
Η εκδήλωση θα μεταδοθεί ζωντανά μέσω του Εθνικού Δικτύου Έρευνας & Τεχνολογίας
Πληροφορίες για το κοινό στο τηλέφωνο: 210 72.82.333 και στην ιστοσελίδα του ΜΜΑ: www.megaron.gr
Πέμπτη 24 Ιανουαρίου (Ώρα έναρξης 19:00)
Είσοδος ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας
Η διανομή των δελτίων αρχίζει στις 17:30
ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ με τις Εκδόσεις Κέδρος
Χορηγοί MEGARON PLUS:
ΚΟΙΝΩΦΕΛΕΣ ΙΔΡΥΜΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Σ. ΩΝΑΣΗΣ
ΑΓΕΤ Ηρακλής, Lafarge
ΚΙΚΠΕ – ΚΟΙΝΩΦΕΛΕΣ ΙΔΡΥΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ
ΔΗΜΕΡΓΟΝ Ίδρυμα Πολιτισμού και Ανάπτυξης Δασκαλόπουλου
EUROBANK
ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙΔΟΥ
ΙΔΡΥΜΑ ΠΑΥΛΟΥ & ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ
ΙΔΡΥΜΑ Α.Γ. ΛΕΒΕΝΤΗ
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
ΑΧΙΛΛΕΑΣ & ΚΩΣΤΑΝΤΖΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
ΝΤΟΡΗΣ & ΣΕΣΙΛ ΜΑΡΓΕΛΛΟΥ
POLEMBROSSHIPPINGLTD.
Χορηγοί Eπικοινωνίας MEGARON PLUS: ΕΡΤ, KOSMOS, ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ, ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ, NET 105.8, CULTURENOW.GR
