Το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Περισπωμένη με την ευκαιρία της επετείου των 450 χρόνων από το θάνατο του Μιχαήλ Αγγέλου,διοργανώνει την παρουσίαση του βιβλίου/συναυλία:
O MIΧΑΗΛ ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΤΗ ΡΩΜΗ (ΕΚΔ. ΠΕΡΙΣΠΩΜΕΝΗ) ΣΕ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ-ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΘΕΤΗ ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΤΣΑΛΑΧΟΥΡΗ
Παρασκευή 23 Μαΐου 2014, ώρα 19:00
Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών, Πατησίων 47
Είσοδος ελεύθερη
Ο Κώστας Κουτσουρέλης θα παρουσιάσει τα κυριότερα σημεία του βιβλίου Ο Mιχαήλ Άγγελος στη Ρώμη που περιέχει το λιμπρέτο που συνέθεσε για την ομώνυμη όπερα του Φίλιππου Τσαλαχούρη. Σε αυτό σκιαγραφείται η δύσκολη σχέση μεταξύ του Μιχαήλ Αγγέλου και του πάπα Ιουλίου Β’ που του ανέθεσε τις νωπογραφίες στην Καπέλα Σιστίνα. Το βιβλίο συγκεντρώνει επίσης ποιήματα και επιστολές του Μιχαήλ Αγγέλου, μεταφρασμένα για πρώτη φορά στα ελληνικά απο τον Κώστα Κουτσουρέλη.
Σε ελληνική γλώσσα
Ἀπο το 1508 ως το 1512, ὁ Μιχαὴλ Ἄγγελος βρίσκεται στὴ Ρώμη. Ὁ πάπας Ἰούλιος Β΄ τοῦ ἔχει ἀναθέσει νὰ εἰκονογραφήσει τὴν ὀροφὴ στὴν Καππέλλα Σιστίνα — ἔργο-σταθμὸ στὴν ἱστορία τῆς Ἀναγέννησης. Ὅμως ὁ ἴδιος ὁ καλλιτέχνης δυσφορεῖ. Ἡ πραγματικὴ κλίση του, πιστεύει, εἶναι ἡ γλυπτική· ἡ ζωγραφικὴ σὲ τέτοιο ὕψος ἀπαιτεῖ ὑπεράνθρωπο κόπο, ἡ σωματική του καταπόνηση εἶναι μεγάλη. Καὶ οἱ προστριβὲς μὲ τὸν ποντίφηκα, μιὰ ἀπὸ τὶς πιὸ ἰσχυρὲς προσωπικότητες τοῦ καιροῦ του, συνεχεῖς…
Ὁ Μιχαὴλ Ἄγγελος στὴ Ρώμη τοῦ Κώστα Κουτσουρέλη μᾶς ἀφηγεῖται τὴ σχέση αὐτῶν τῶν δύο ἀνδρῶν. Στὰ δρώμενα ἑνὸς μονάχα πρωινοῦ, τοποθετημένου στὸν μακρινὸ χειμώνα τοῦ 1511, καταγράφει τοὺς ψυχικοὺς ἀναβαθμοὺς μιᾶς δύσκολης συνάντησης: ἀπὸ τὴν ἀπόγνωση στὴν ὀργή· ἀπὸ τὴ σύγκρουση στὴ συνοδοιπορία· ἀπὸ τὴν ἀρχικὴ παραίτηση στὴν ὕψωση τοῦ τέλους, τὴν πλήρωση καὶ τὴν καταλλαγή.
Στὸ δεύτερο μέρος τοῦ βιβλίου, ἀκούγεται ἡ φωνὴ τοῦ ἴδιου τοῦ Μιχαὴλ Ἀγγέλου. Μιὰ ἐπιλογὴ ἀπὸ τὰ σονέττα, τὰ ἐπιγράμματα καὶ τὰ γράμματά του (μτφρ.: Κώστας Κουτσουρέλης), τὰ περισσότερα τῆς ἴδιας περιόδου, φωτίζουν τὸν ἄνθρωπο καὶ τὴ ζωή του. Ἀλλὰ καὶ μᾶς θυμίζουν γιατί ἐκτὸς ἀπὸ μέγιστος γλύπτης, ζωγράφος καὶ ἀρχιτέκτονας συγκαταλέγεται στοὺς κορυφαίους ποιητὲς τῆς ἐποχῆς του.
Μετά την ανάγνωση ποιημάτων του Μιχαήλ Αγγέλου, θα ακολουθήσει συναυλία όπου θα παιχτούν αποσπάσματα του έργου από το κουαρτέτο εγχόρδων Τρόπος, το οποίο θα συνοδεύσει με το φλάουτο ο ίδιος ο συνθέτης, Φίλιππος Τσαλαχούρης.
O ΚΩΣΤΑΣ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗΣ γεννήθηκε το 1967 στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά και μεταφραστική. Έζησε στη Γερμανία. Δημοσίευσε τρία βιβλία με ποιήματα και πολύ περισσότερα με μεταφράσεις, κυρίως λογοτεχνικές και φιλοσοφικές. Έγραψε το λιμπρέττο της όπερας δωματίου Ο Μιχαήλ Άγγελος στη Ρώμη (Περισπωμένη 2013), που ανέβηκε τον Μάρτιο του 2013 στο Μουσείο Μπενάκη σε μουσική σύνθεση Φίλιππου Τσαλαχούρη. Τελευταίο του βιβλίο, το δοκίμιο Κ. Π. Καβάφης (Μελάνι 2013). Επιμελήθηκε εκδόσεις βιβλίων, αφιερώματα περιοδικών, διαδικτυακούς τόπους και ανθολογίες. Συνεργάστηκε με εφημερίδες και λογοτεχνικά έντυπα. Ποιήματά του μεταφράστηκαν σε ξένες γλώσσες. Τα κριτικά του κείμενα περιστρέφονται γύρω από την εγχώρια και ξένη λογοτεχνία και σκέψη. Δίδαξε δημιουργική γραφή στο Ποιητικό Εργαστήριο του Ιδρύματος Σινόπουλου και λογοτεχνική μετάφραση στο ΕΚΕΜΕΛ, το κοινό Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα των Πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης και το Ινστιτούτο Γκαίτε. Για το ποιητικό βιβλίο του Αέρας αύγουστος (Περισπωμένη 2012) η Ακαδημία Αθηνών του απένειμε το Βραβείο Λάμπρου Πορφύρα (2013). Για την εργασία του στους Ύμνους στη Νύχτα του Νοβάλις (Περισπωμένη 2011) τιμήθηκε το 2012 με το Βραβείο Μεταφρασμένης Ποίησης «Άρης Αλεξάνδρου» και το Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Γερμανόφωνης Λογοτεχνίας ΕΙΛΜ.
Ο ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΤΣΑΛΑΧΟΥΡΗΣ γεννήθηκε στο Κονγκό το 1969 και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε με υποτροφία των δασκάλων του φλάουτο και ανώτερα θεωρητικά. Θήτευσε στο Θέατρο Τέχνης. Συνέθεσε περισσότερα από ογδόντα έργα που παρουσιάστηκαν σε είκοσι χώρες: τέσσερεις συμφωνίες, κουαρτέτα εγχόρδων, τις όπερες Πούσκιν και Ιούλιος Καίσαρας, τους Επτά Λόγους του Χριστού επάνω στο Σταυρό, κοντσέρτα για πιάνο, για βιόλα, για φλάουτο, τους 24 Ελληνικούς χορούς για το Μουσείο Μπενάκη, τραγούδια, χορωδιακά κ.ά. Είναι μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών. Διδάσκει στο Ωδείο Αθηνών, το Ωδείο Κόνταλυ και την Μαδριγάλειο Μουσική Σχολή. Εξέδωσε τα βιβλία Η Λύπη του Χρόνου, Κατάλογος έργων Μ. Καλομοίρη και Κείμενα για τον Μ. Καλομοίρη. Τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών με το Βραβείο Παπαϊωάννου το 2008 και με το Αργυρό Μετάλλιο του Δήμου Ρόδου το 2009.
Το κουαρτέτο «Τρόπος» δημιουργήθηκε τον Δεκέμβριο του 2012.Έχει πραγματοποιήσει εμφανίσεις στην Αθήνα (Βυζαντινό Μουσείο, Μουσείο Μπενάκη στην οδό Πειραιώς, Ωδείο «Φίλιππος Νάκας», Ωδείο Τέχνης «Γιώργος Φακανάς») και στην επαρχία, στα πλαίσια του Διεθνούς Μουσικού Φεστιβάλ της Αίγινας τον Αύγουστο του 2013. Τον Μάρτιο του 2013 συμμετείχε στην πρώτη παγκόσμια παρουσίαση της Όπερας Δωματίου του Φίλιππου Τσαλαχούρη «Ο Μιχαήλ Άγγελος στην Ρώμη», η οποία ανέβηκε στο κεντρικό κτίριο του Μουσείου Μπενάκη. Στα πλαίσια αυτής ης συνεργασίας ο συνθέτης αφιέρωσε στο σύνολο το τελευταίο του έργο για κουαρτέτο εγχόρδων (καυαρτέτο αρ.5, opus 86 με τίτλο «Προσευχή ενώπιον του τέλους της σκέψης»), το οποίο πρόκειται να παρουσιαστεί σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση τον Ιούνιο του 2014.
Το κουαρτέτο «Τρόπος» έχει αποσπάσει θερμές κριτικές, οι οποίες κάνουν λόγο για την «χωρίς ακρότητες, ευγενή και λιτή» ερμηνεία («Καθημερινή») και τον «ασφαλή ρυθμικό παλμό και ελεγχόμενης ρευστότητας μελωδική φραστική, που διανθίζεται εύστοχα από στιγμές συγκρατημένα λυγμικών διατυπώσεων» («Εφημερίδα των Συντακτών»).
Στις προσεχείς υποχρεώσεις του κουρτέτου περιλαμβάνονται εμφανίσεις στο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου και Αρχαίου Δράματος του Elche στην Ισπανία, καθώς και στο Sani Festival στην Χαλκιδική.