Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Το Κουαρτέτο Kroger
συναντά την πιανίστα Δανάη Καρά
στο «Πέρασμα στον Ρομαντισμό»
Σάββατο 2 Νοεμβρίου, ώρα 20:30
Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος
Μουσικά κομψοτεχνήματα στο μεταίχμιο του Κλασικισμού με τον Ρομαντισμό θα παρουσιάσουν το Σάββατο 2 Νοεμβρίου (ώρα: 20.30) στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος το Κουαρτέτο Εγχόρδων Kroger [Κρόγκερ] και η πιανίστα Δανάη Καρά. Η μελωδική συνάντηση του τετραμερούς σκανδιναβικού σχήματος με την Ελληνίδα σολίστ εντάσσεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Μεγάρου που είναι αφιερωμένες στη Μουσική Δωματίου. Το πρόγραμμα της βραδιάς, η οποία τιτλοφορείται «Το πέρασμα στον Ρομαντισμό», περιλαμβάνει συνθέσεις των Μότσαρτ, Μέντελσον και Μπραμς και διανθίζεται από αποσπάσματα κειμένων του μεγάλου Δανού φιλοσόφου και θεολόγου Σαίρεν Κίρκεγκωρ (1813-1855), από τη γέννηση του οποίου συμπληρώνονται φέτος 200 χρόνια. Τα αποσπάσματα (σε μετάφραση Γιάννη Πλεμμένου) θα αναγνώσει η ηθοποιός Αννέζα Παπαδοπούλου. Επίσης, θα γίνει σύντομος σχολιασμός του προγράμματος για το κοινό πριν από την έναρξη της συναυλίας από τον πιανίστα Τίτο Γουβέλη. 
Η συναυλία πραγματοποιείται με την υποστήριξη της Βασιλικής Πρεσβείας της Δανίας στην Αθήνα για τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Δανού φιλοσόφου Søren Kierkegaard.
Το Κουαρτέτο Eγχόρδων Κρόγκερ [Kroger Quartet] θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους καλλιτεχνικούς πρεσβευτές της Δανίας στο εξωτερικό, μιας μικρής σκανδιναβικής χώρας με μεγάλη παράδοση στον χώρο της λόγιας δυτικής μουσικής. Αποτελείται από τους: Alexander Øllgaard (βιολί), Maj Kullberg (βιολί), Katia Stodtmeier (βιόλα) και Johan Theorin (τσέλο). Το φημισμένο σύνολο δωματίου μετράει ήδη 14 χρόνια συνεχούς παρουσίας στο διεθνές μουσικό στερέωμα. Το ρεπερτόριό του εκτείνεται από τον 18ο  έως τον 21ο αιώνα, με ιδιαίτερη έμφαση στην εργογραφία –συχνά με πρώτες εκτελέσεις– συγχρόνων Δανών δημιουργών, όπως ο Poul Ruders και ο Per Nørgård, με τον οποίο το Κρόγκερ συνεργάζεται στενά. Μάλιστα, ο δίσκος τους με τα πιο πρόσφατα έργα του Nørgård έλαβε εξαιρετικές κριτικές από τον διεθνή μουσικό Τύπο.
Το Κουαρτέτο Eγχόρδων Κρόγκερ έκανε το ντεμπούτο του το 1999 στο Φεστιβάλ Σύγχρονης Μουσικής της Ιντιάνα (Η.Π.Α.). Έχει αποσπάσει το πρώτο βραβείο (2004) στον Διαγωνισμό Μουσικής Δωματίου DR, ενώ το 2009 ο δίσκος ακτίνας του με σύγχρονα έργα βραβεύτηκε από την Εθνική Ραδιοφωνία της Δανίας ως η καλύτερη δισκογραφική παραγωγή της χρονιάς. Τα μέλη του συνόλου είναι σολίστ, αλλά έχουν εξειδικευθεί επίσης στη μουσική δωματίου με σπουδές στη Δανία και το εξωτερικό. Επιπλέον, έχουν συμμετάσχει σε σεμινάρια τελειοποίησης με τα κουαρτέτα Alban Berg, Tokyo, Amadeus και Chilingirian. Το Κουαρτέτο Eγχόρδων Κρόγκερ έχει εμφανιστεί στις μεγαλύτερες συμφωνικές αίθουσες της Δανίας, καθώς και σε συναυλιακούς χώρους και φεστιβάλ στην Τσεχία, την Ισπανία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Σκανδιναβία. Το Κουαρτέτο Κρόγκερ έχει συνεργαστεί με γνωστούς Ευρωπαίους σολίστ και λυρικούς τραγουδιστές, καθώς και με τον πρωτοποριακό Αμερικανό σαξοφωνίστα Στηβ Κόουλμαν.  Όσο για την ονομασία του σχήματος, οι απόψεις διίστανται: άλλοι τη συσχετίζουν με το επώνυμο του Αμερικανού συνθέτη Τζέιμς Κρόγκερ, τον οποίο συνάντησαν τα μέλη του κουαρτέτου στις Ηνωμένες Πολιτείες, άλλοι με τον Καναδό κατασκευαστή δοξαριών Έρικ Κρόγκερ και κάποιοι με τον ήρωα του Τόμας Μαν, Τόνιο Κρέγκερ.
Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας του στο Μέγαρο, το Κουαρτέτο Κρόγκερ συμπράττει με την Ελληνίδα πιανίστα Δανάη Καρά για την ερμηνεία του Κουιντέτου για πιάνο και έγχορδα του Γιοχάννες Μπραμς. Για τη διακεκριμένη σολίστ, οι αριθμοί είναι εύγλωττοι: έχει παίξει με περισσότερες από 30 ορχήστρες σε γνωστούς συναυλιακούς χώρους και φεστιβάλ, έχει κάνει περιοδείες σε 24 χώρες και έχει 25ετή παρουσία στη δισκογραφία με 16 ηχογραφήσεις που περιλαμβάνουν έξι κοντσέρτα για πιάνο και ορχήστρα και 130 πιανιστικά έργα κλασικών συνθετών για επτά δισκογραφικές εταιρείες. Το σύνολο των ηχογραφήσεών της με «ερμηνείες αναφοράς» καταχωρήθηκε στο Διεθνές Πιανιστικό Αρχείο του Πανεπιστήμιου Maryland των Η.Π.Α., ενώ έγκριτα μουσικά έντυπα έχουν δημοσιεύσει άρθρα για τις δισκογραφικές καταθέσεις της (Record Review, Gramophone, Diapason, American Record Review, Klassik Heute, κ.ά.). Η καλλιτεχνική της ταυτότητα προσδιορίζεται από την προσήλωση της στην αναβίωση έργων του Κλασικισμού και του Μοντερνισμού σε παγκόσμιες πρώτες εκτελέσεις. Για τις πολυάριθμες παρουσιάσεις ανά τον κόσμο της σύγχρονης ελληνικής μουσικής, με ενδεικτικό παράδειγμα την πρεμιέρα του Τρίτου Κοντσέρτου για πιάνο του Νίκου Σκαλκώτα στο Παρίσι, η Δανάη Καρά τιμήθηκε από το Εθνικό Συμβούλιο Μουσικής και μέλος του IMC/UNESCO με το  Ελληνικό Βραβείο Μουσικής 2003. Επίσης, η Ένωση Ελλήνων Κριτικών Θεάτρου και Μουσικής της απένειμε το 2000 το Βραβείο Δισκογραφίας. Γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη το 1953, η διεθνώς αναγνωρισμένη δεξιοτέχνης, αφού αποφοίτησε με άριστα και υψηλές διακρίσεις από το Ωδείο Αθηνών (πιάνο και ανώτερα θεωρητικά), παρακολούθησε με υποτροφία μεταπτυχιακό κύκλο σπουδών (Bachelor & Master) στην περίφημη Juilliard School of Music της Νέας Υόρκης, όπου μυήθηκε στην πιανιστική τέχνη από τον θρυλικό Jacob Lateiner, στην μονογραφία του οποίου αναφέρεται μεταξύ των πέντε αντιπροσωπευτικών μαθητών του.
Το πρόγραμμα της βραδιάς θα αρχίσει με ένα σύντομο απόσπασμα από το δοκίμιο «Τα άμεσα ερωτικά στάδια ή το μουσικό ερωτικό» του Δανού φιλοσόφου Σαίρεν Κίρκεγκωρ, το οποίο συμπεριλαμβάνεται στη συλλογή δοκιμίων με τίτλο «Είτε-Είτε» (1843). Διαβάζει η  ηθοποιός Αννέζα Παπαδοπούλου. Η μετάφραση είναι του Γιάννη Πλεμμένου.
Τον λόγο θα διαδεχθεί κατόπιν η μουσική, με τη δημοφιλέστατη Εισαγωγή από τον «Ντον Τζοβάννι» (Κ 527) του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ (1756-1791) σε μεταγραφή για κουαρτέτο εγχόρδων. Επί της ουσίας πρόκειται για μεταγραφή επί μεταγραφής. Οι πρώτες διασκευές για φλάουτο, βιολί, βιόλα και τσέλο δεκατεσσάρων μερών από το πάντα επίκαιρο «παιγνιώδες δράμα» του ιδιοφυούς Αυστριακού μουσουργού ανάγονται στα 1788 και οφείλονται στον ομποΐστα της βιεννέζικης Αυτοκρατορικής Αυλής Γιόχαν Νέπομουκ Βεντ. Σε αυτές ακριβώς τις παρτιτούρες βασίστηκε ο άγνωστος μουσικός που μετέγραψε στα 1804, με λεπτό και κατά γενική ομολογία επιτυχή τρόπο, την Εισαγωγή του «Ντον Τζοβάννι» για κουαρτέτο εγχόρδων. Εξάλλου, αξίζει να υπενθυμίσει κανείς ότι η τακτική των μεταγραφών μεγάλων συμφωνικών ή λυρικών συνθέσεων για σύνολα μουσικής δωματίου ή για πιάνο ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη κατά τον 18ο και 19ο αιώνα, γεγονός που συνέβαλε σημαντικά στην προώθηση του έργου ουκ ολίγων δημιουργών. Έτσι, οι συνθέσεις τους απέκτησαν μεγαλύτερη απήχηση στο κοινό, καθώς η ερμηνεία τους δεν περιοριζόταν πλέον στις βασιλικές ή αριστοκρατικές αυλές, αλλά επεκτεινόταν πλέον σε ιδιωτικούς χώρους χάρη στη συνδρομή ικανών ερασιτεχνών μουσικών. 
Ένας άλλος κορυφαίος προρομαντικός μουσουργός που υπηρέτησε με συνέπεια τη οργανική και φωνητική μουσική δωματίου, ήταν ο Φέλιξ Μέντελσον-Μπαρτόλντυ (1809-1847). Παρά τον πρόωρο θάνατό του, ο Γερμανός συνθέτης, διευθυντής ορχήστρας, πιανίστας και οργανίστας υπήρξε παραγωγικότατος και κληροδότησε στις επερχόμενες γενεές εκατοντάδες μουσικά κείμενα γραμμένα σχεδόν σε κάθε είδους φόρμα. Ο Μέντελσον συνέθεσε το Κουαρτέτο για έγχορδα, αρ. 6 σε φα ελάσσονα, έργο 80, το 1847, μόλις δύο μήνες πριν πεθάνει. Κατά τραγικό τρόπο, το είχε αφιερώσει στην αδελφή του Φάννυ, ο θάνατος της οποίας είχε προηγηθεί του δικού του κατά μερικούς μήνες. Η τετραμερής παρτιτούρα είχε τον τίτλο «Ρέκβιεμ για την Φάννυ». Το Κουαρτέτο αρ. 6 παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε κλειστό κύκλο όσο ο συνθέτης ήταν εν ζωή, αλλά η πρώτη δημόσια εκτέλεσή του έγινε στην Λειψία στις 4 Νοεμβρίου 1848, ένα χρόνο μετά τον θάνατο του συνθέτη.
Το δεύτερο μέρος της συναυλίας θα αρχίσει και πάλι με τη σύντομη παρέμβαση της ηθοποιού Αννέζας Παπαδοπούλου που, με την ευκαιρία του εορτασμού 200 ετών από τη γέννηση του Σαίρεν Κίρκεγκωρ, θα αναγνώσει απόσπασμα από το «Ημερολόγιο ενός αποπλανητή», το οποίο περιέχεται και αυτό στη συλλογή «Είτε-είτε» του επιφανούς Δανού φιλοσόφου.
Ο επίλογος της βραδιάς ανήκει σε μια από τις εμβληματικές μορφές του Ρομαντισμού, τον Γιοχάννες Μπραμς (1833-1897). Ο βιρτουόζος πιανίστας και πολυγραφότατος συνθέτης, που ήταν σύγχρονος του Ρόμπερτ και της Κλάρα Σούμαν και θαυμαστής του Μπαχ και του Μότσαρτ, συνεισέφερε τα μέγιστα στην ανανέωση της συνθετικής τεχνικής, τον 19ο αιώνα, παρότι επικρίθηκε από κάποιους ομότεχνούς του ως ακαδημαϊστής. Ο Μπραμς έγραψε το τετραμερές Κουιντέτο για πιάνο σε φα ελάσσονα, έργο 34 το καλοκαίρι του 1864 και το εξέδωσε ένα χρόνο αργότερα αφιερώνοντάς το στην Πριγκίπισσα Άννα της Έσσης. Είχαν προηγηθεί άλλες δύο εκδοχές. Η αρχική παρτιτούρα προοριζόταν για κουιντέτο εγχόρδων, αλλά καταστράφηκε από τον ίδιο τον συνθέτη, ο οποίος λόγω της τελειομανίας του δεν κρατούσε τα έργα που δεν τον ικανοποιούσαν. Αυτή την πρωτότυπη εκδοχή διαδέχτηκε μια δεύτερη μεταγραφή (σονάτα) για δύο πιάνα που ευτυχώς κατάφερε να βρει τον δρόμο για το τυπογραφείο αλλά και για τις μουσικές αίθουσες: παρουσιάστηκε σε πρώτη εκτέλεση από τον ίδιο τον Μπραμς και τον Καρλ Τάουζιγκ στο πιάνο. Αργότερα, ακολούθησε και τρίτη επεξεργασία για τέσσερα έγχορδα (δύο βιολιά, βιόλα, βιολοντσέλο) και πιάνο. Πρόκειται  για την εκδοχή που θα ακουστεί από το Κουαρτέτο Κρόγκερ και την Δανάη Καρά, στη συναυλία του Σαββάτου 2 Νοεμβρίου.    
Οι τιμές των εισιτηρίων για τη συναυλία μουσικής δωματίου το Κουαρτέτου Κρόγκερ με την Δανάη Καρά είναι: 12 (Ζώνη Β) και 20 € (Zώνη Α). Ειδικές τιμές: 5 € (φοιτητές, νέοι, άνεργοι και Α.Μ.Ε.Α.) και 8 € (65+ και πολύτεκνοι).
Πληροφορίες για το κοινό στο τηλέφωνο: 210 72.82.333
και στην ιστοσελίδα του Μ.Μ.Α.: www.megaron.gr