Η Μονή του Πανορμίτη Σύμης εκτος από το Εκκλησιαστικό Μουσείο, διαθέτει ένα πολύ καλά οργανωμένο Λαογραφικό Μουσείο με πληθώρα εκθεμάτων, τα οποία προέρχονται από παλαιότερες νοσταλγικές εποχές που έφυγαν ανεπιστρεπτί, αλλ’ όμως σημάδεψαν με ανεξίτηλα ίχνη τις πολλές και ενδιαφέρουσες σελίδες της ιστορίας της. Η ίδρυση του Μουσείου οφείλεται στο μακαριστό Ηγούμενο Γαβριήλ, ο οποίος θέλησε έτσι να αξιοποιήσει δεκάδες τετραγωνικά μέτρα εντός του εσωτερικού περιβόλου, στην πλειονότητά τους υπογείων, πού παλαιότερα στέγαζαν το Κελλάρι, Αποθήκες και το πρώτο Μαγειρείο της Μονής.Ο Γέροντας Γαβριήλ, προκειμένου να υλοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο την δημιουργία του Μουσείου, ανέθεσε την όλη επιμέλεια των εργασιών στον καλό του φίλο και συνεργάτη εκείνων των χρόνων, Ι. Μ. Χατζηφώτη. Οι υπάρχοντες χώροι ενοποιήθηκαν και αποκαταστάθηκαν χωρίς να αλλοιωθεί η αρχική μορφή τους. Τα εγκαίνια τέλεσε τον Αύγουστο του 1992 ο τότε Μητροπολίτης Ρόδου Απόστολος (Διμέλης).
Το Μουσείο μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει το χώρο του παμπάλαιου Κελλαριού, όπου ο επισκέπτης μέχρι και σήμερα θαυμάζει τον φιλοσοφημένο τρόπο αξιοποίησης των κλιματικών ιδιοτήτων του υπογείου. Οι πρώτοι Μοναχοί εξόρυσαν ουσιαστικά μία σήραγγα-θάλαμο στο επικλινές έδαφος της πλαγιάς, εντός της οποίας τοποθέτησαν πακτωμένα στο δάπεδο τεράστια πήλινα πιθάρια, που αποθήκευαν λάδι, ελιές, τυρί, παστά και άλλες παρόμοιες τροφές, των οποίων η συντήρηση απαιτεί ψυχρό και σταθερό μικροκλίμα. Στο ίδιο τμήμα του Μουσείου, βρίσκονται κατά παράταξη τα παλαιά δρύϊνα κρασοβάρελα, οι χειροποίητες γυάλινες νταμιζάνες και χάλκινα τμήματα ενός αποστακτήρα, τον οποίον μέχρι πρότινος η Μονή χρησιμοποιούσε για την παραγωγή τσικουδιάς, από τα άφθονα αποξηραμένα σύκα των κτημάτων της.
Εντυπωσιακή είναι επίσης η μικρή συλλογή ενάλιων αρχαιοτήτων, πού περιλαμβάνει κυρίως οξυπύθμενους αμφορείς και άλλα πήλινα σκεύη, η πλειονότητα των οποίων ανήκει στη Ρωμαϊκή εποχή.Ένας μικρός χώρος-κατακόμβη, έχει χρεωστικά αφιερωθεί στήν ιερή μνήμη των τριών εθνομαρτύρων Ηρώων Ηγουμένου Χρυσάνθου Μαρουλάκη, Μιχαήλ Λάμπρου, Φλώρου Ζουγανέλη, οι οποίοι εκτελέστηκαν από τούς Ιταλούς κατακτητές τον Φεβρουάριο του 1944. Εκεί φυλάσσεται ασύρματος και ορισμένα άλλα αντικείμενα από την εποχή του Β΄ παγκοσμίου πολέμου.Σ’ άλλο σημείο σώζεται το πρώτο Μαγειρείο με τη χαρακτηριστική «τσιμιά», δηλ. το χώρο της εστίας πού καύσιμη ύλη του είχε τα ξύλα. Τα χρόνια εκείνα, σε μεγάλα ορειχάλκινα καζάνια μαγειρευόταν εκεί μεγάλη ποσότητα φαγητού, για να καλυφθούν έτσι επαρκώς οι ανάγκες των πολυαρίθμων εργατών αλλά και των προσκυνητών του Αρχαγγέλου.