Ελλάδα-Ιταλία .
Διάλογοι μεταξύ δύο πολιτισμών
ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ – ΙΤΑΛΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (16ος -19ος αι.)
Auditorium Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Αθηνών, Πατησίων 47
Κύκλος συναντήσεων σε συνδιοργάνωση με το Κέντρο Μελετών Ιονίου
Στα ελληνικά με μετάφραση στα ιταλικά
Στόχος αυτής της σειράς των επιστημονικών διαλέξεων που θα πραγματοποιηθούν στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών είναι να παρουσιαστεί στο ευρύ κοινό η καλλιτεχνική δραστηριότητα και να αναλυθεί το έργο Ελλήνων ζωγράφων που δραστηριοποιήθηκαν σε διάφορες πόλεις της Ιταλίας από τον 16ο έως τον 19ο αιώνα άλλοι μένοντας πιστοί στη βυζαντινότροπη τεχνοτροπία άλλοι εντασσόμενοι στις τοπικές εικαστικές σχολές και ρεύματα ακολουθώντας τις καλλιτεχνικές τάσεις της εποχής, καθώς και Ιταλών ζωγράφων που άσκησαν την τέχνη τους στην Ελλάδα, ιδιαίτερα κατά τον 18ο και τον 19ο αιώνα, δημιουργώντας εργαστήρια και κύκλους μαθητών. Η Βενετία, η Ρώμη, η Νεάπολη και άλλες ιταλικές πόλεις φιλοξένησαν τη γόνιμη εικαστική δραστηριότητα σπουδαίων Ελλήνων καλλιτεχνών, όπως ο Δαμασκηνός, ο Κλόντζας, ο Πουλάκης, ο Θεοτοκόπουλος, ο Βασιλάκης (Αλιένσε), ο Κορένσιος και πολλοί άλλοι. Αντίστροφα, ζωγράφοι της Κέρκυρας, της Κεφαλονιάς και της Ζακύνθου διαμόρφωσαν την τέχνης τους σε εργαστήρια σημαντικών Ιταλών ζωγράφων στην Ιταλία ή στα ελληνικά νησιά συμβάλλοντας στη δημιουργία τηης Επτανησιακής Σχολής ζωγραφικής, ενώ αργότερα έδρασαν στην Αθήνα οι Ιταλοί ζωγράφοι Ραφαήλ Τσεκόλι, Βικέντιος και Στέφανος Λάντζα. Στη σειρά των διαλέξεων που οργανώνεται από το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών σε συνεργασία με το Κέντρο Μελετών Ιονίου, έχουν κληθεί να ομιλήσουν ειδικοί επιστήμονες, καθηγητές Πανεπιστημίων και ιστορικοί της τέχνης, που θα αναφερθούν στη δραστηριότητα και θα αναλύσουν το έργο επιλεγμένων Ελλήνων και Ιταλών εικαστικών δημιουργών.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ:
Τετάρτη 16 Οκτωβρίου 2013 / 19.00
Mαρία Κωνσταντουδάκη
Καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας, Διευθύντρια Μουσείου Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης, Πανεπιστήμιο Αθηνών
Έλληνες ζωγράφοι στη βενετική λιμνοθάλασσα τον 16ο αιώνα
Τετάρτη 30 Οκτωβρίου 2013 / 19.00
Παναγιώτης Ιωάννου
Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης της Ευρωπαϊκής Δύσης, Πανεπιστήμιο Κρήτης – Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών
Έλληνες ζωγράφοι στις ιταλικές αυλές
Τετάρτη 6 Νοεμβρίου 2013 / 19.00
Νίκος Γ. Μοσχονάς
Ιστορικός και κριτικός τέχνης, ομοτ. Διευθυντής Ερευνών, ΕΙΕ
Οι ιστορικές συνθέσεις του Αντώνιου Βασιλάκη-Αλιένσε στη Βενετία
Τετάρτη 27 Νοεμβρίου 2013 / 19.00
Δημήτριος Τριανταφυλλόπουλος
Oμοτ. Καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου
Αντιγράφοντας ένα βενετό στην Κέρκυρα: ο Πάολο Βερονέζε στον Άγιο Σπυρίδωνα
Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου 2013 / 19.00
Ευγενία Δρακοπούλου
Ιστορικός τέχνης, Διευθύντρια έρευνας, Ινστιτούτο Ιστορικών Eρευνών, ΕΙΕ
Έλληνες ζωγράφοι θρησκευτικής τέχνης στην Ιταλία του 18ου και 19ου αιώνα
Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2013 / 19.00
Δημήτριος Παυλόπουλος
Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης, Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ιταλοί ζωγράφοι στην Ελλάδα του 19ου αιώνα
Τετάρτη 29 Iανουαρίου 2014 / 19.00
Ιωάννης Ρηγόπουλος
Ιστορικός τέχνης
Η μετάφραση του βιβλίου του Adamo Chiusole, De’precetti della Pittura, Vicenza 1781, από τον Νικόλαο Βισκόντη στη Ζάκυνθο το 1820. Σχόλια στις παρατηρήσεις του μεταφραστή
Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου 2014 / 19.00
Αθηνά Σχινά
Ιστορικός και κριτικός τέχνης, Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ελένη Μπούκουρη-Αλταμούρα (1821-1900) – Η πρώτη ελληνίδα ζωγράφος στη μετεπαναστατική περίοδο
Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών
Πατησίων 47 – 10433 – Aθήνα
Tηλ: +30 210 5242646, fax: +30 210 5242714
www.iicatene.esteri.it – eventi.iicatene@esteri.it
www.facebook.com/IICAtene – www.twitter.com/IICAtene
Ελλάδα-Ιταλία .
Διάλογοι μεταξύ δύο πολιτισμών
ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ –
ΙΤΑΛΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (16ος -19ος αι.)
Auditorium Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Αθηνών, Πατησίων 47
Κύκλος συναντήσεων σε συνδιοργάνωση με το Κέντρο Μελετών Ιονίου
Στα ελληνικά με μετάφραση στα ιταλι
Στόχος αυτής της σειράς των επιστημονικών διαλέξεων που θα πραγματοποιηθούν στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών είναι να παρουσιαστεί στο ευρύ κοινό η καλλιτεχνική δραστηριότητα και να αναλυθεί το έργο Ελλήνων ζωγράφων που δραστηριοποιήθηκαν σε διάφορες πόλεις της Ιταλίας από τον 16ο έως τον 19ο αιώνα άλλοι μένοντας πιστοί στη βυζαντινότροπη τεχνοτροπία άλλοι εντασσόμενοι στις τοπικές εικαστικές σχολές και ρεύματα ακολουθώντας τις καλλιτεχνικές τάσεις της εποχής, καθώς και Ιταλών ζωγράφων που άσκησαν την τέχνη τους στην Ελλάδα, ιδιαίτερα κατά τον 18ο και τον 19ο αιώνα, δημιουργώντας εργαστήρια και κύκλους μαθητών. Η Βενετία, η Ρώμη, η Νεάπολη και άλλες ιταλικές πόλεις φιλοξένησαν τη γόνιμη εικαστική δραστηριότητα σπουδαίων Ελλήνων καλλιτεχνών, όπως ο Δαμασκηνός, ο Κλόντζας, ο Πουλάκης, ο Θεοτοκόπουλος, ο Βασιλάκης (Αλιένσε), ο Κορένσιος και πολλοί άλλοι. Αντίστροφα, ζωγράφοι της Κέρκυρας, της Κεφαλονιάς και της Ζακύνθου διαμόρφωσαν την τέχνης τους σε εργαστήρια σημαντικών Ιταλών ζωγράφων στην Ιταλία ή στα ελληνικά νησιά συμβάλλοντας στη δημιουργία τηης Επτανησιακής Σχολής ζωγραφικής, ενώ αργότερα έδρασαν στην Αθήνα οι Ιταλοί ζωγράφοι Ραφαήλ Τσεκόλι, Βικέντιος και Στέφανος Λάντζα. Στη σειρά των διαλέξεων που οργανώνεται από το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών σε συνεργασία με το Κέντρο Μελετών Ιονίου, έχουν κληθεί να ομιλήσουν ειδικοί επιστήμονες, καθηγητές Πανεπιστημίων και ιστορικοί της τέχνης, που θα αναφερθούν στη δραστηριότητα και θα αναλύσουν το έργο επιλεγμένων Ελλήνων και Ιταλών εικαστικών δημιουργών.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ:
Τετάρτη 16 Οκτωβρίου 2013 / 19.00
Mαρία Κωνσταντουδάκη
Καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας, Διευθύντρια Μουσείου Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης, Πανεπιστήμιο Αθηνών
Έλληνες ζωγράφοι στη βενετική λιμνοθάλασσα τον 16ο αιώνα
Στις αξιόλογες προσωπικότητες της ελληνικής διασποράς στη Βενετία τον 16ο αιώνα περιλαμβάνονται σημαντικοί καλλιτέχνες, όπως ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος και ο Μιχαήλ Δαμασκηνός, αλλά και λιγότερο γνωστοί ζωγράφοι, οι περισσότεροι Κρητικοί. Εκπαιδευμένοι στη βυζαντινή παράδοση, επηρεάζονται ωστόσο δημιουργικά από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, όπου δέσποζαν μεγάλα ονόματα της βενετικής ζωγραφικής, με αποτέλεσμα την εξέλιξη της τέχνης τους.
Τετάρτη 30 Οκτωβρίου 2013 / 19.00
Παναγιώτης Ιωάννου
Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης της Ευρωπαϊκής Δύσης, Πανεπιστήμιο Κρήτης – Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών
Έλληνες ζωγράφοι στις ιταλικές αυλές
Στο πλαίσιο της ποικίλης δράσης ελληνικής καταγωγής καλλιτεχνών στην ιταλική χερσόνησο, εξετάζονται ορισμένες περιπτώσεις καλλιτεχνών που δούλεψαν για λογαριασμό διαφόρων ηγεμόνων. Επί παραδείγματι: οι Πέτρος Κοντόπουλος, Αλέξανδρος Cesati και Ιωάννης Αγιομαύρας στην παπική αυλή, ο Βελισσάριος Κορένσιος στην αυλή των ισπανών αντιβασιλέων της Νεάπολης και άλλοι.
Τετάρτη 6 Νοεμβρίου 2013 / 19.00
Νίκος Γ. Μοσχονάς
Ιστορικός και κριτικός τέχνης, ομοτ. Διευθυντής Ερευνών, ΕΙΕ
Οι ιστορικές συνθέσεις του Αντώνιου Βασιλάκη-Αλιένσε στη Βενετία
Ο ελληνικής καταγωγής ζωγράφος Αντώνιος Βασιλάκης, γνωστός ως L’Aliense (1556-1629), που έδρασε στη Βενετία και σε άλλες ιταλικές πόλεις, συνέθεσε αξιόλογα έργα με θρησκευτικό, ιστορικό, πολιτικό ή αλληγορικό περιεχόμενο. Ανάμεσα σε αυτά ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ιστορικές συνθέσεις που εκτέλεσε στο Δουκικό Μέγαρο της Βενετίας με κρατική ανάθεση.
Τετάρτη 27 Νοεμβρίου 2013 / 19.00
Δημήτριος Τριανταφυλλόπουλος
Oμοτ. Καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου
Αντιγράφοντας ένα βενετό στην Κέρκυρα: ο Πάολο Βερονέζε στον Άγιο Σπυρίδωνα
Τα γεγονότα είναι γνωστά: στα 1727 ο Μανιάτης ζωγράφος Παναγιώτης Δοξαράς, αξιωματικός και ιππότης της Γαληνοτάτης, εκτελεί στην οροφή (ουρανία, soffitto) του προσκυνηματικού ναού του Αγίου Σπυρίδωνος στην Κέρκυρα σειρά ελαιογραφιών με θέμα τον βίο του Κυπρίου αγίου. Στο ύφος μιμείται τον βενετικό μανιερισμό και ιδιαίτερα εκείνον του Paolo Veronese (ή Paolo Caliari, 1528-1588), αντιγράφοντας μάλιστα ενίοτε συγκεκριμένες λεπτομέρειες. Το γεγονός είχε εξαιρετική σημασία τόσο για τη μεταβυζαντινή όσο και για τη νεοελληνική τέχνη, αφού εγκαινίασε τη λεγόμενη Επτανησιακή Σχολή ζωγραφικής και είναι σημαδιακό από πολλές πλευρές – καλλιτεχνική/αισθητική, θρησκευτική/ εκκλησιαστική, πολιτισμική. Μερικές πλευρές αυτού του πολύσημου, πολυσυζητημένου φαινομένου θα επιχειρήσουμε να δούμε στην ανακοίνωσή μας.
Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου 2013 / 19.00
Ευγενία Δρακοπούλου
Ιστορικός τέχνης, Διευθύντρια έρευνας, Ινστιτούτο Ιστορικών Eρευνών, ΕΙΕ
Έλληνες ζωγράφοι θρησκευτικής τέχνης στην Ιταλία του 18ου και 19ου αιώνα
Η ομιλία εστιάζει στη δραστηριότητα των ζωγράφων, που διακόσμησαν ορθόδοξους ναούς, σε μεγάλες πόλεις της Ιταλίας, αλλά και σε μικρότερα κέντρα, κυρίως στο νότο της χώρας. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στις ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες, που ευνόησαν αυτήν την καλλιτεχνική δραστηριότητα, στην προέλευση των ζωγράφων και στην τεχνοτροπία που προτίμησαν για τις τοιχογραφίες και τις φορητές εικόνες.
Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2013 / 19.00
Δημήτριος Παυλόπουλος
Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης, Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ιταλοί ζωγράφοι στην Ελλάδα του 19ου αιώνα
Οι Ιταλοί ζωγράφοι του 19ου αιώνα στην Ελλάδα διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: η πρώτη, πολυαριθμότερη, περιλαμβάνει τοπιογράφους αρχαίων μνημείων/ερειπίων στο κλίμα του ευρωπαϊκού περιηγητισμού, ενώ η δεύτερη, σαφώς ολιγαριθμότερη, ρεαλιστές προσωπογράφους διακοσμητικών έργων.
Τετάρτη 29 Iανουαρίου 2014 / 19.00
Ιωάννης Ρηγόπουλος
Ιστορικός τέχνης
Η μετάφραση του βιβλίου του Adamo Chiusole, De’precetti della Pittura, Vicenza 1781, από τον Νικόλαο Βισκόντη στη Ζάκυνθο το 1820. Σχόλια στις παρατηρήσεις του μεταφραστή
Ο Νικόλαος Βισκόντης μεταφράζει το 1820 το βιβλίο του Adamo Chiusole, De’ precetti della pittura libri IV in versi, που εκδόθηκε στη Βιτσέντσα το 1781 και προσθέτει παρατηρήσεις στο ιταλικό εγχειρίδιο. Αυτές τις παρατηρήσεις σχολιάζει ο ομιλητής.
Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου 2014 / 19.00
Αθηνά Σχινά
Ιστορικός και κριτικός τέχνης, Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ελένη Μπούκουρη-Αλταμούρα (1821-1900) ∙ Η πρώτη ελληνίδα ζωγράφος στη μετεπαναστατική περίοδο
Ελένη Μπουκούρη – Αλταμούρα: η περιπετειώδης ζωή και το έργο μιας από τις πρώτες ελληνίδες ζωγράφους, μετά την Απελευθέρωση, η οποία σπούδασε στην Ιταλία, συνδέθηκε με τα εκεί επανασταστικά κινήματα των μέσων του 19ου αιώνα, εξέφρασε (συμβολικά και αλληγορικά) το πνεύμα της εποχής που βίωσε και παρ’ ότι διασώθηκαν ελάχιστα σχέδια και πίνακές της, θεωρείται εντούτοις εμβληματική φυσιογνωμία για τις αρχές της Νεώτερης Ελληνικής Τέχνης.
