Εδώ και τρία χρόνια το ελληνικό κοινό αγκαλιάζει με ενθουσιασμό τη Νύχτα της Φιλοσοφίας. Πάνω από 3.000 άτομα συγκεντρώνονται κάθε χρόνο για να συζητήσουν, να στοχαστούν, να ανταλλάξουν ιδέες.
Η φετινή τέταρτη διοργάνωση της Νύχτας γίνεται από κοινού από τα τμήματα μορφωτικής δράσης του Goethe-Institut και του Γαλλικού Ινστιτούτου, με την υποστήριξη του Γαλλογερμανικού Ταμείου Πολιτιστικής Συνεργασίας.
Αυτή η Νύχτα της Φιλοσοφίας, νύχτα των ιδεών, θα βρεθεί στον αστερισμό της «αισθητικής», προσκαλώντας φιλοσόφους, κοινωνιολόγους, φοιτητές, επιμελητές και καλλιτέχνες από την Ελλάδα, τη Γερμανία και τη Γαλλία με σκοπό να πειραματιστούν, να αφηγηθούν, να μοιραστούν.
Η πρόκληση είναι αυτή η εκδήλωση να γίνει πολυσυμμετοχική και να δώσει τον λόγο σε όλους γιατί η αισθητική αποτελεί πάνω απ’ όλα έναν χώρο όπου μοιραζόμαστε εμπειρίες.
Ιδιαίτερα σ’ αυτούς τους σκληρούς καιρούς που διανύουμε, όπου τα σύνορα στην Ευρώπη ξανακλείνουν τις κοινωνίες στον φόβο και τη δυσπιστία απέναντι στον άλλον, η δημιουργία ενός αισθητικού χώρου και χρόνου μας δίνει τη δυνατότητα να σκεφτούμε και πάλι ευαίσθητες, λογικές και πολιτικές επιλογές που βλέπουν το κοινό όχι ως μονάδα αλλά ως άθροισμα ατόμων.
Η όλη βραδιά έχει σχεδιαστεί σαν μια διέλευση ανάμεσα σε τρόπους σχέσεων, ανάμεσα σε γλώσσες, ανάμεσα σε πνευματικούς ή φυσικούς χώρους.
Ένας περίπατος που προτείνεται ως καλλιτεχνική παρέμβαση θα γίνει η αφορμή να δημιουργηθεί μια διαδρομή που θα ενώσει τα δύο κτήρια κι έτσι για μια νύχτα θα δώσει το δικό της χρώμα στην περιοχή.
Ευχόμαστε η φετινή διοργάνωση της Νύχτας να προσφέρει στον καθένα την ευκαιρία να σκεφτεί μαζί με τους άλλους έναν διαφορετικό κόσμο, έναν καινούργιο τρόπο συμβίωσης.
Mikaël Hautchamp Dr. Matthias Makowski
Σύμβουλος Συνεργασίας και Μορφωτικής Δράσης Γενικός Διευθυντής του Goethe-Institut Athen
της Γαλλικής Πρεσβείας στην Ελλάδα και των Goethe-Institut της Νοτιοανατολικής Ευρώπης
Διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδος
Μια πολυμορφική γιορτή
Μέσα από μια σειρά σκηνικών δράσεων, performance και συζητήσεων, αυτή η Νύχτα της Αισθητικής αποτελεί μια πρόσκληση για να εξερευνηθούν διάφορες δραματουργίες ανάμεσα στην αίσθηση και το αισθητό, ανάμεσα στη θεωρία και την καλλιτεχνική δημιουργία, ανάμεσα στους θεσμούς και τον χώρο που τους περιβάλλει.
Στο πλαίσιο της Νύχτας της Αισθητικής θα παρουσιαστούν στα δύο ινστιτούτα:
Συλλογικοί πειραματισμοί
Μια αντιπαράθεση ανάμεσα στη θεωρητική και την καλλιτεχνική έκθεση:
-«Αντίσταση της αισθητικής // αισθητική της αντίστασης»
-«Δοκιμή για μια ανέφικτη συνέλευση»
-«Ηλεκτρικές αναγνώσεις»
-«Αισθητική κατάδυση, νυχτερινή παραλλαγή: μεταξύ ονείρου και παιχνιδιού» σε 2 μέρη «Inflatable Dreams» και «Tarot Moebling»
-Ανοιχτά εργαστήρια αισθητικής, Υβρίδιες συνελεύσεις: «Υπάρχει τέλος στη μοντέρνα τέχνη;» και «Το άτομο ως αισθητικό υποκείμενο»
Πειραματικές λογομαχίες
Μια σειρά συζητήσεων – αντιπαραθέσεων μεταξύ θεωρητικών και καλλιτεχνών, μεταξύ ελλήνων, γάλλων και γερμανών προσκεκλημένων, μεταξύ καλλιτεχνικής πρότασης και φιλοσοφικής παρουσίασης.
Αυτές οι συζητήσεις θα παίρνουν συχνά τη μορφή «2 + 1»: 2 αντιμέτωποι και 1 συνομιλητής που έχει προσκληθεί όχι για να αναλάβει τον παραδοσιακό ρόλο του «συντονιστή», του οποίου η αποστολή πολύ συχνά είναι να «κάνει πίσω» ώστε να «αφήνει χώρο» στους άλλους, αλλά για να δράσει, να ζωηρέψει και να ανακινήσει τη συζήτηση στην οποία συμμετέχει ενεργά με βάση το πεδίο των ερευνών του.
-«Οι χώροι τέχνης»
-«Οι αξίες της τέχνης»
-«Αισθητική διαχρονικότητα»
-«Αισθητικές της θεωρίας»
-«Αισθητική συσχετισμών ή / και αισθητική αντιπαραθέσεων;»
-«Πολυσυμμετοχική αισθητική ή νέες αιρετές τεχνικές: ποιος πειραματίζεται με τις νέες τεχνολογίες;»
-«Πολυσυμμετοχική αισθητική: ποιος καθοδηγεί το παιχνίδι;»
Μουσικές στιγμές
Περνώντας από πολιτικά μονοπάτια και από αισθητικές λογομαχίες, η νύχτα θα προχωράει και θα μας οδηγήσει μέχρι την τελική κατάδυση στην ηχητική γλώσσα της πόλης της Αθήνας. Μια γλώσσα πειραματισμών αφού θα συγκεντρώσει, χωρίς να τις μπερδέψει, δυο ετερογενείς μουσικές προσεγγίσεις: στο Γαλλικό Ινστιτούτο τις ελληνικές μουσικές παραδόσεις και στο Ινστιτούτο Goethe τις σύγχρονες δημιουργίες όπου συνδυάζονται διάφορα χρονικά στοιχεία.
-Η παραδοσιακή μουσική σήμερα, ένας διάλογος ανάμεσα στην κρητική μουσική και άλλες μεσογειακές επιρροές
-Μουσική «πειραματική» ή «που πειραματίζεται» στην πόλη της Αθήνας με αφετηρία τους ήχους της, τις μνήμες της, τα φαντασιακά της στοιχεία
Μετακινούμενοι πειραματισμοί στον χώρο της πόλης
Προτείνονται διάφορες διαδρομές: ανάμεσα στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, το Goethe-Institut και τον «ενδιάμεσο» μεταξύ αυτών χώρο, που δεν είναι άλλος από την πόλη· ανάμεσα σε νέες ακουστικές, οπτικές και λεκτικές εμπειρίες· ανάμεσα σε χειρονομίες και λέξεις που μετακινούνται· ανάμεσα σε ιδιόρρυθμες δράσεις και το συλλογικό, εφήμερο και απρόσμενο αποτέλεσμα που θα συνθέσουν σταδιακά.
-«Το ρήγμα»
-«Χρόνος ονείρου, διηγήσεις ονείρου»
-«Just an occurrence or the terrifying possibility of nothing further happening»
-«Κάνοντας μουντζούρες. Σε ποιες συνθήκες το παιχνίδι μπορεί να γίνει κοινό;»
Το πρόγραμμα της Νύχτας
18.00΄ – 18.45΄: Εναρκτήρια συναυλία της χορωδίας του Δήμου Αθηναίων, στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, Σόλωνος 80.
19.00΄ – 19.30΄: Εισαγωγική προβολή της Νύχτας. Ταυτόχρονη μετάδοση στα δύο Αuditorium του Goethe-Institut και του Γαλλικού Ινστιτούτου.
Ταυτόχρονη μετάφραση στα ελληνικά, γερμανικά και γαλλικά.
Όλη η οργάνωση της βραδιάς έχει βασιστεί στην αρχή της ισότητας καλλιτεχνικών και θεωρητικών γλωσσών, σύμφωνα με την οποία ο «λόγος» δεν θεωρείται πλέον ο μόνος τρόπος έκφρασης. Έτσι ακόμη και η έναρξη της Nύχτας θα γίνει σε μια υβριδική γλώσσα, ανάμεσα σε κινήσεις και λόγια, ανάμεσα σε εικόνες και έννοιες, ανάμεσα στις γλώσσες των τριών χωρών που συμμετέχουν: στα γαλλικά, στα γερμανικά, στα ελληνικά.
Η προβολή θα παρουσιάσει τους σημαντικούς προβληματισμούς και τα αμφιλεγόμενα θέματα αυτής της αισθητικής νύχτας αλλά και τις «οδηγίες χρήσης» και τον χάρτη της βραδιάς, που εκτείνεται ανάμεσα στα δύο ινστιτούτα, σε διαφορετικές αίθουσες και ζώνες του καθενός, όπως και στην περιοχή που τα χωρίζει και τα ενώνει: στον χώρο της πόλης.
Από τις 19.00΄:
Άνοιγμα της έκθεσης ανεξάρτητων εκδοτών – Πρώτος όροφος, Κτήριο Β του Γαλλικού Ινστιτούτου.
Άνοιγμα του χώρου του βιβλιοπωλείου – Φουαγιέ του Goethe-Institut.
19.45΄: Ταυτόχρονη έναρξη διαφορετικών ενοτήτων, σύμφωνα με την αισθητική αρχή της «συμμετρίας – παραλλαγής» ανάμεσα στα δύο ινστιτούτα.
Συλλογικοί επιτόπιοι πειραματισμοί
19.45΄ – 23.00΄: «Αντίσταση της αισθητικής // αισθητική της αντίστασης».
Προβολή, ομιλίες – performance και συζητήσεις
Auditorium του Γαλλικού Ινστιτούτου
Ταυτόχρονη μετάφραση στα ελληνικά, γερμανικά και γαλλικά.
Αυτή η ενότητα θα ξεκινήσει με την προβολή δύο επεισοδίων της ανολοκλήρωτης ακόμα ταινίας Οι ανυπόμονοι των Aliocha Imhoff & Kantuta Quirós, ιδρυτές της πλατφόρμας καλλιτεχνικών παραγωγών le peuple qui manque[ Μπροστά στην κρίση του μέλλοντος, που είναι αναγκαστικά και μια κρίση της αφήγησης, οι Ανυπόμονοι είναι εκείνοι που σε διάφορα μέρη του κόσμου εργάζονται για ένα κίνημα ανοικοδόμησης απέναντι σε μια ιστορία που μοιάζει σταματημένη, με σκοπό «να χτίσουν αυτό που θα μπορούσε να υπάρξει και να γκρεμίσουν αυτό που παρουσιάζεται ως υπαρκτό».
]. Θα ακολουθήσει μια σειρά παρεμβάσεων, πρώτα από τους δύο δημιουργούς και στη συνέχεια θα εναλλάσσονται ομιλία – performance, συζητήσεις με το κοινό, «κριτική και ανάπτυξη απόψεων». Συμμετέχουν οι φιλόσοφοι Marie-José Mondzain και Juliane Rebentisch, ο σκηνοθέτης Πρόδρομος Τσινικόρης και ο φιλόσοφος Laurent de Sutter, η φιλόσοφος Μαρία Κακογιάννη και η δραματουργός Camille Louis.
23.30΄: Μετά το τέλος των συζητήσεων, συναυλία με τον μουσικό Abaji.
19.45΄ – 23.00΄: Δοκιμή για μια ανέφικτη συνέλευση
Αίθουσα εκδηλώσεων του Goethe-Institut
Αυτή η performance, που προτείνεται από την καλλιτέχνιδα Τζένη Μαρκέτου, αποτελεί μέρος της έρευνάς της για τις πρακτικές της συνέλευσης[ Συνέχεια της έρευνας – δημιουργίας της για τα ζητήματα αυτά
Για αυτή την ειδικά σχεδιασμένη για τη Νύχτα της Αισθητικής εκδοχή, η καλλιτέχνιδα θα δουλέψει με νέους έλληνες φοιτητές με τους οποίους έχει ήδη συνεργαστεί στα πλαίσια ενός workshop. Και οι υπόλοιποι ομιλητές της βραδιάς θα προσκληθούν να επισκεφτούν και να παρέμβουν σ’ αυτή την εφήμερη συνέλευση που, σιγά-σιγά, θα δημιουργήσει μια ιδιόρρυθμη μνήμη «κατάληψης». Μια μνήμη «παράδοξη», με την έννοια ότι δεν προσπαθεί να διαγνώσει αυτό που έχει γίνει, αλλά να εμπνευστεί από περασμένες εμπειρίες για να ανοιχτεί στο μέλλον, στη διασταύρωση της θεωρητικής προβολής και της καλλιτεχνικής επινόησης, που ενώθηκαν εδώ για να υλοποιήσουν μια «ανέφικτη» συνέλευση.
Σε συνεργασία με το Θέατρο του Καταπιεσμένου ,Συλλογική Ομάδα Αθήνας, το ΔΙΚΤΙΟ για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Αθήνα, το Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Αθηνών (Μαθητές της Β΄και Γ΄ Γυμνασίου.) και τα Δημοτικά Σχολεία της Περιβαλλοντικής Εκπεδευσης Α’ Αθήνας Π.Ε. ( 70ο ΔΣ -Ακρόπολης, 135ο ΔΣ -Γκύζη, 5ο ΔΣ -Δάφνη, 54ο ΔΣ Πλατεία Βάθης, 57ο ΔΣ -Κολωνός)
19.45΄ – 22.45΄: Αισθητική κατάδυση, νυχτερινή παραλλαγή: μεταξύ ονείρου και παιχνιδιού
Δυο πολυσυμμετοχικές προτάσεις – Φουαγιέ του Goethe-Institut
Από τη μια πλευρά ο Poka-Υio με το «Inflatable Dreams» που, κάτω από μια χιουμοριστική προσέγγιση, στοχεύει να παρουσιάσει τη σχέση ανάμεσα στη λογοτεχνία και το όνειρο, στην ποίηση και τη φαντασία, στη δημιουργία και το παραλήρημα.
Από την άλλη, η πρόταση του Christoph Ziegler και της Loukia Richards «Tarot Moebling»: ένας πολυσυμμετοχικός αυτοσχεδιασμός – performance που πραγματοποιείται εξ ολοκλήρου με το κοινό. Οι 22 φιγούρες ταρό, συνδυασμένες με αποκόμματα εφημερίδων και αποσπάσματα πολιτικών και φιλοσοφικών δοκιμίων, παρέχουν έναν κώδικα ανάγνωσης που λειτουργεί βάσει του απρόβλεπτου συνειρμού, σαν ένας άλλος τρόπος να διαβάσουμε το παρόν μας. Πώς η φαινομενική ανοησία ή η μη συνειδητή λογική μπορούν να γίνουν καινούργια εργαλεία, περισσότερο ευαίσθητα απ’ ό,τι λογικά, έτσι ώστε να αποκρυπτογραφήσουν τη διαταραγμένη και θολή σύγχρονη εποχή μας;
Οι δυο προτάσεις θα περάσουν από το κοινό, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα «μεταξύ» παιχνιδιού και ονείρων. Στο τέλος της βραδιάς οι τρεις καλλιτέχνες θα προσκληθούν να ανταλλάξουν απόψεις με το κοινό για τις διαδικασίες που ακολούθησε ο καθένας τους. (Βλ. παρακάτω: «Πολυσυμμετοχική αισθητική: ποιος καθοδηγεί το παιχνίδι;», 23.00΄ – 00.00΄, Βιβλιοθήκη του Goethe-Institut.)
19.45΄ – 23.30΄: Ανοιχτά εργαστήρια αισθητικής. Υβρίδιες συνελεύσεις
Αίθουσα Gisèle Vivier του Γαλλικού Ινστιτούτου
Διοργάνωση: Ομάδα φιλοσοφίας Γκαβαγκάι[ Το Gavagai είναι μια ομάδα φιλοσοφίας που λειτουργεί αυτόνομα, εκτός των πανεπιστημιακών δομών, σε μια προσπάθεια υπέρβασης του χάσματος μεταξύ φιλοσοφικών σχολών και αφηγημάτων. Εκδίδει μια εφημερίδα και διοργανώνει επιμορφωτικές συνεδρίες ποικίλου περιεχομένου για τα μέλη της, καθώς επίσης συνέδρια και διαλέξεις.].
Ταυτόχρονη μετάφραση στα ελληνικά και γαλλικά
Εργαστήριο 1: «Υπάρχει τέλος στη μοντέρνα τέχνη;»
19.45΄ – 20.30΄: Ομιλία
20.30΄ – 21.30΄: Συζήτηση με το κοινό
Εργαστήριο 2: «Το άτομο ως αισθητικό υποκείμενο»
22.00΄ – 22.45΄: Ομιλία
22.45΄ – 23.30΄: Συζήτηση με το κοινό
Η ομάδα θέλησε να σκεφτεί για τη Νύχτα της Αισθητικής μια ιδιαίτερη φόρμα, μια υβριδική φόρμα ανάμεσα σε συνεδρίες ανταλλαγής γνώσεων και συνελεύσεις αντιπαραθέσεων. Ο μηχανισμός θα περιλαμβάνει σύντομες παρουσιάσεις νέων ερευνητών που δεν βρίσκουν πάντοτε βήμα στον λόγο και που εδώ θα σχηματίσουν μια δυναμική σκηνή όπου η δημιουργία και το μοίρασμα των νέων ιδεών γίνονται αντικείμενα συλλογικού ενδιαφέροντος και όπου ενώνονται ομιλητές και «ακροατές», μετακινώντας συνεχώς τα όρια που χωρίζουν τους πρώτους από τους δεύτερους.
20.00΄ – 23.00΄: «Ηλεκτρικές αναγνώσεις»
Πρώτος όροφος – Κτήριο Β του Γαλλικού Ινστιτούτου
Μια πρόταση από την καλλιτέχνιδα Laurie Bellanca σε συνεργασία με τη Céline Pévrier. Μηχανισμός ανάγνωσης με ακουστικά και ζωντανή ηχητική επεξεργασία, σε τρεις γλώσσες, με αποσπάσματα από τα κείμενα που παρουσιάζονται στην έκθεση ανεξάρτητων εκδοτών.
Μετακινούμενοι και ενδιάμεσοι συλλογικοί πειραματισμοί
Από τις 19.45΄ και για όλη τη νύχτα, «Το ρήγμα»
Στη διαδρομή ανάμεσα στα δύο ινστιτούτα
Πρόταση του Αλέξανδρου Μιστριώτη και της Κατερίνας Αντωνάκη σε συνεργασία με τη Στέλλα Κάλτσου για τρία είδη διαδρομής «ανάμεσα» στα δύο ινστιτούτα και, μεταφορικά, «ανάμεσα» στον θεσμό και το περιβάλλον του, σε έναν χώρο που βρίσκεται ακριβώς «ανάμεσα» σε διαφορετικές πολιτικές αισθητικές: από τη μια πλευρά τα Εξάρχεια και από την άλλη το Κολωνάκι.
Από τις 19.45΄ και για όλη τη νύχτα, «Χρόνος ονείρου, διηγήσεις ονείρου»
Σε όλους τους χώρους του Γαλλικού Ινστιτούτου και του Goethe-Institut
Πρόταση του Δημήτρη Αλεξάκη, της Φωτεινής Μπάνου και της Irène Bonnaud. Μετακινούμενες αναγνώσεις σύγχρονης ποίησης σε τρεις γλώσσες από ένα «μπουλούκι ψιθυριστών» που μουρμουρίζει όλη τη νύχτα αποσπάσματα ποιημάτων στο αφτί των επισκεπτών. Μια φράση που προσφέρεται σε έναν μοναχικό θεατή, ένα σύντομο ποίημα που απευθύνεται από έναν ή δύο ηθοποιούς σε τρεις θεατές, σε μια διαδρομή μέσα σε όλο το ινστιτούτο… Οι προτάσεις θα βρίσκονται κι αυτές σε συνεχή κίνηση.
20.00΄ – 21.00΄: « Κάνοντας μουντζούρες. Σε ποιες συνθήκες το παιχνίδι μπορεί να γίνει κοινό;»
Σόλωνος 80
Μια performance – πρόταση της σκηνοθέτριας Léa Drouet σε συνεργασία με την ομάδα Phictions και με τη συμμετοχή ελλήνων καλλιτεχνών και φοιτητών που έχουν συναντηθεί προηγουμένως. Οι «μουντζούρες» προτείνουν έναν σκηνικό μηχανισμό με τη μορφή παιχνιδιού που έχει τους κανόνες του και τα αυτοσχεδιαστικά του μέρη. Πρόκειται για τον συνδυασμό μιας performance – συζήτησης με τη δημιουργία μιας συμμετοχικής δομής, δυο φόρμες που μεταμορφώνονται, συντίθενται και αποσυντίθενται ώστε να καταλάβουν αυτό τον ενδιάμεσο χώρο του παιχνιδιού και του κοινού. H performance εξελίσσεται κι αυτή «ανάμεσα» στα δυο ινστιτούτα: στον δημόσιο χώρο.
21.15΄- 23.15΄: « Just an occurrence or the terrifying possibility of nothing further happening »
Μέσα στις βιβλιοθήκες του Goethe-Institut και του Γαλλικού Ινστιτούτου και γύρω απ’ αυτές, μεταξύ των διαφόρων «πειραματικών λογομαχιών»
Πρόταση της ελληνίδας χορογράφου Μαριέλας Νέστορα με τους performer Νικολέτα Καρμίρη και Σταύρο Γιαγκούλη να κινούνται ανάμεσα στις βιβλιοθήκες των δύο ινστιτούτων, δημιουργώντας σχέσεις, συναντήσεις και αναταράξεις με τους δύο ή τρεις συνομιλητές των συζητήσεων που θα γίνονται εκεί. (Βλ. παρακάτω Γ. Πειραματικές λογομαχίες.) Ένας τρόπος να φέρουμε σε επαφή την καλλιτεχνική δημιουργία και τη θεωρητική παρέμβαση, να αποκαλύψουμε το κομμάτι της δημιουργίας που ανάγεται στη θεωρία ή τον τρόπο σκέψης που διέπει την καλλιτεχνική πρακτική. «Ανάμεσα» βρίσκεται η βιβλιοθήκη όχι ως ένας ιερός τόπος της γνώσης αλλά ως ένας χώρος που συνεχίζει να παράγει γνώση, εκεί που συναντιούνται το παρόν και το παρελθόν, το έγγραφο και η ενεργοποίησή του.
21.15΄ – 21.45΄: Goethe-Institut
21.45΄ – 22.45΄: κάπου «ανάμεσα»
22.45΄ – 23.15΄: Γαλλικό Ινστιτούτο
Πειραματικές λογομαχίες
Μια σειρά συζητήσεων και αντιπαραθέσεων μεταξύ θεωρητικών και καλλιτεχνών, μεταξύ των ελλήνων, γάλλων και γερμανών προσκεκλημένων, μεταξύ καλλιτεχνικής πρότασης και φιλοσοφικής παρουσίασης.
Αυτές οι συζητήσεις θα παίρνουν συχνά τη μορφή «2 + 1»: 2 αντιμέτωποι και 1 συνομιλητής που έχει προσκληθεί όχι για να αναλάβει τον παραδοσιακό ρόλο του «συντονιστή», του οποίου η αποστολή πολύ συχνά είναι να «κάνει πίσω» ώστε να «αφήνει χώρο» στους άλλους, αλλά για να δράσει, να ζωηρέψει και να ανακινήσει τη συζήτηση στην οποία συμμετέχει ενεργά με βάση το πεδίο των ερευνών του.
Ταυτόχρονη μετάφραση στα ελληνικά, γερμανικά και γαλλικά.
19.45΄ – 22.00΄: «Οι χώροι τέχνης»
19.45΄: Εισαγωγή στην πειραματική συζήτηση – Συνάντηση και αναχώρηση από τη Βιβλιοθήκη του Γαλλικού Ινστιτούτου
Συζήτηση ανάμεσα στον Paul Ardenne και την ομάδα ΠΑΤ – Προσωρινή Ακαδημία Τεχνών (Ελπίδα Καραμπά, Δέσποινα Ζευκιλή, Γλυκερία Σταθοπούλου, Γιάννης Παπαδόπουλος). «Ποικίλο υλικό, αρχειακό ή άλλο, γίνεται το σημείο εκκίνησης μιας διαφορετικής ιστοριογραφίας που ενδιαφέρεται για την πρόσφατη ανάπτυξη των ιδρυμάτων σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα και ειδικότερα για τη διάρθρωση των θεσμικών, μη θεσμικών και παραθεσμικών συζητήσεων που προκύπτουν σε σχέση με τις πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές παραμέτρους στη σύγχρονη Ελλάδα. Από αυτή την πρώτη ύλη αρκετοί καλλιτέχνες προσκλήθηκαν να σχεδιάσουν performance – περιηγήσεις και για τη Νύχτα της Αισθητικής ο Γιάννης Παπαδόπουλος θα προτείνει μια οπτική ανασκόπηση αυτών των ποικίλων διαδρομών.» Ξεκινώντας από το Γαλλικό Ινστιτούτο, οι επισκέπτες της Νύχτας θα προσκληθούν να εξερευνήσουν το ΙΣΕΤ (Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης) και να επιστρέψουν παρέα με τον Paul Ardenne. Έτσι θα έχουν την ευκαιρία για έναν ζωντανό πειραματισμό πάνω στα ζητήματα που θέτουν οι καλλιτέχνες και οι θεωρητικοί και τη δυνατότητα να συζητήσουν γι’ αυτά, αφού θα έχουν αντλήσει επαρκείς πληροφορίες, στην επιστροφή τους στο Γαλλικό Ινστιτούτο με την ομάδα ΠΑΤ και τον Paul Ardenne.
21.30΄ – 22.00΄: Απολογισμός εμπειρίας και τελική συζήτηση
19.45΄ – 21.30΄: «Αισθητική συσχετισμών ή / και αισθητική αντιπαραθέσεων;»
Βιβλιοθήκη του Goethe-Institut
Μεταξύ θεωρητικής σκέψης και πρακτικής εφαρμογής, μια πειραματική συζήτηση της γερμανίδας θεωρητικού Antke Engel και του ηθοποιού Νικόλα Χανακούλα, με συνομιλητή τον γάλλο φιλόσοφο Mathieu Potte-Bonneville.
20.15΄ – 21.15΄: «Οι αξίες της τέχνης»
Βιβλιοθήκη του Γαλλικού Ινστιτούτου
Παρουσίαση – αντιπαράθεση της γαλλίδας κοινωνιολόγου Nathalie Heinich και της γερμανίδας επιμελήτριας Nikola Dietrich, με συνομιλητή τον φιλόσοφο Κωνσταντίνο Βασιλείου.
21.45΄ – 22.45΄: «Πολυσυμμετοχική αισθητική ή νέες αιρετές τεχνικές: ποιος πειραματίζεται με τις νέες τεχνολογίες;»
Βιβλιοθήκη του Goethe-Institut
Performance – αντιπαράθεση ανάμεσα στον γερμανό καλλιτέχνη Philip Steimel (machina eX) και τη θεωρητικό – πρακτικό Μαρία Σαριδάκη, με συνομιλητή τον Benjamin Sonntag, γάλλο ακτιβιστή και προγραμματιστή ελεύθερου λογισμικού, συνιδρυτή της οργάνωσης La Quadrature du Net.
22.00΄ – 23.00΄: «Αισθητική διαχρονικότητα»
Βιβλιοθήκη του Γαλλικού Ινστιτούτου
Ως συνέχεια της performance – συζήτησης γύρω από τους «χώρους», σ’ αυτή τη συζήτηση θα συναντηθούν ο γάλλος φιλόσοφος και ποιητής Martin Rueff και ο φιλόσοφος Γιώργος Αραμπατζής για να μιλήσουν για τις διαδρομές των καλλιτεχνικών πρακτικών «ανάμεσα στον χρόνο», ανάμεσα στο σύγχρονο και το προγενέστερο (Βυζαντινή περίοδος, Αναγέννηση, ρομαντισμός…) και για ό,τι αυτό συνεπάγεται με όρους μετάφρασης, διασκευής και παραλλαγής, μετατροπής… Σε συνομιλία με την Έλενα Παπαδοπούλου.23.00΄ – 00.00΄: «Πολυσυμμετοχική αισθητική: ποιος καθοδηγεί το παιχνίδι;»
Βιβλιοθήκη του Goethe-Institut
Λογομαχία των καλλιτεχνών και θεωρητικών Christoph Ziegler, Loukia Richards και Poka-Yio με συνομιλήτρια τη Δάφνη Δραγώνα. Με αφετηρία τον διπλό πολυσυμμετοχικό πειραματισμό που παρουσιάζεται όλο το βράδυ στο φουαγιέ του Goethe-Institut, αυτή η συζήτηση – αντιπαράθεση θα αποτελέσει και μια αφορμή να επανέλθουμε στην τάση της συμμετοχής, στα διακυβεύματα και τα όριά της, όπως μπορούν να τα νιώσουν οι καλλιτέχνες και οι θεατές στο σύγχρονο καλλιτεχνικό πεδίο και ιδιαίτερα σ’ αυτό που έχει σχεδιαστεί για τη φετινή Νύχτα, όπου πολλές προτάσεις συγκλίνουν προς αυτή την κατεύθυνση (Léa Drouet, Μαριέλα Νέστορα, Τζένη Μαρκέτου…).
23.15΄ – 00.15΄: «Αισθητικές της θεωρίας».
Βιβλιοθήκη του Γαλλικού Ινστιτούτου
Μια συζήτηση γύρω από την αισθαντική και δημιουργική διάσταση της έρευνας και της εννοιολογικής επινόησης ανάμεσα στη γεωγράφο και καλλιτέχνιδα Nathalie Blanc και τη φιλόσοφο Αλεξάνδρα Αθανασιάδου, σε συνομιλία με τον γερμανό θεωρητικό και δημιουργό Christoph Brunner.
Συναυλίες «ανάμεσα» στα είδη και τον χρόνο
Από τα μεσάνυχτα:
Καφέ Paris – Athènes (Γαλλικό Ινστιτούτο):
Η παραδοσιακή μουσική σήμερα, ένας διάλογος ανάμεσα στην κρητική μουσική (με το σχήμα του Κώστα Αχλιόπτα) και άλλες μεσογειακές επιρροές, όπου θα ξανασυναντήσουμε και τον μουσικό Abaji.
Ταράτσα του Goethe-Institut:
Μουσική «πειραματική» ή «που πειραματίζεται» στην πόλη της Αθήνας με αφετηρία τους ήχους της, τις μνήμες της, τα φαντασιακά της στοιχεία. Dj set σε συνεργασία με την εταιρεία Orila: Terra Exotica.
Η μνήμη της Νύχτας της Αισθητικής
Μια ομάδα «αντιγραφέων» θα κρατά σημειώσεις σε κάθε ενότητα και όλες αυτές θα συγκεντρωθούν και θα συνδεθούν χάρη σε έναν ψηφιακό μηχανισμό που δημιουργήθηκε από τον Benjamin Sonntag, σε συνεργασία με τους καλλιτέχνες της ομάδας kom.post που θα δώσουν το «παρών» στη βραδιά. Τραπέζια καλυμμένα με λευκά φύλλα και καρέκλες γύρω από οθόνες θα δίνουν στους θεατές τη δυνατότητα να αντιδρούν σ’ αυτό που βλέπουν να εμφανίζεται στην οθόνη, να κρατούν σημειώσεις ή να γίνουν με τη σειρά τους δημιουργοί ενός καινούργιου μελλοντικού συλλογικού ποιήματος. Ένας ακόμη στόχος αυτού του μέσου συνδεδεμένης γραφής είναι η παραγωγή και η διατήρηση μιας συνεργατικής μνήμης της Νύχτας, την οποία στη συνέχεια θα επεξεργαστεί και θα παρουσιάσει η ομάδα kom.post.
Συμμετέχουν
Αλεξάνδρα Αθανασιάδου – διδακτορικός στην αισθητική
Δημήτρης Αλεξάκης – συγγραφέας
Abaji – μουσικός
Κατερίνα Αντωνάκη – καλλιτεχνική διευθύντρια
Γιώργος Αραμπατζής – φιλόσοφος
Paul Ardenne – ιστορικός τέχνης
Κώστας Αχλιόπτας – μουσικός
Κωνσταντίνος Βασιλείου – φιλόσοφος
Σταύρος Γιαγκούλης – περφόρμερ
Poka Yio – καλλιτέχνης κι επιμελητής
Gavagai – ομάδα νέων φιλοσόφων
Δάφνη Δραγώνα – επιμελήτρια
Nathalie Heinich – κοινωνιολόγος
Antke Engel – θεωρητικός
Δέσποινα Ζευκιλή – κριτικός τέχνης (ομάδα ΠAT)
Aliocha Imhoff – επιμελήτρια και θεωρητικός τέχνης
Μαρία Κακογιάννη – φιλόσοφος (κολεκτίβα kom.post)
Στέλλα Κάλτσου – σχεδιάστρια φωτισμού
Ελπίδα Καραμπά – επιμελήτρια (ομάδα ΠAT)
Νικολέτα Καρμίρη – performer
Kantuta Quirós – επιμελήτρια και θεωρητικός τέχνης
Χρυσόστομος Λαζαρίδης – DJ
Camille Louis – δραματουργός και φιλόσοφος (κολεκτίβα kom.post)
Νίκος Λυράκης – μουσικός
Τζένη Μαρκέτου – καλλιτέχνιδα
Steffen Martin – καλλιτέχνης
Αλέξανδρος Μασσάρος – μουσικός
Αλέξανδρος Μιστριώτης – καλλιτέχνης
Marie-José Mondzain – φιλόσοφος
Φωτεινή Μπάνου – σκηνοθέτρια και ηθοποιός
Laurie Bellanca – καλλιτέχνιδα (κολεκτίβα kom.post)
Nathalie Blanc – γεωγράφος και καλλιτέχνης
Irène Bonnaud – σκηνοθέτρια
Christoph Brunner – θεωρητικός και δημιουργός
Μαριέλα Νέστορα – χορογράφος
Nikola Dietrich – επιμελητής
Léa Drouet – σκηνοθέτρια (κολεκτίβα kom.post)
Γιάννης Παπαδόπουλος – καλλιτέχνης (ομάδα ΠAT)
Έλενα Παπαδοπούλου – γκαλερίστα
Céline Pévrier – εκδότρια (κολεκτίβα kom.post)
Mathieu Potte-Bonneville – φιλόσοφος
Juliane Rebentisch – φιλόσοφος
Martin Rueff – μεταφραστής, ποιητής και φιλόσοφος
Λουκία Ρίτσαρντς – καλλιτέχνιδα
Μαρία Σαριδάκη – θεωρητικός και πρακτικός
Laurent de Sutter – φιλόσοφος
Benjamin Sonntag – προγραμματιστής ελεύθερου λογισμικού και συνιδρυτής του « Quadrature du net » (κολεκτίβα kom.post)
Γλυκερία Σταθοπούλου – καλλιτέχνιδα (ομάδα ΠΑΤ)
Philip Steimel – καλλιτέχνης
Πρόδρομος Τσινικόρης – σκηνοθέτης και δραματουργός
Νικόλας Χανακούλας – ηθοποιός
Οι οργανωτές
To Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος
Το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών ιδρύθηκε το 1907 και μετονομάστηκε σε Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος το 2011. Είναι ένα οικονομικά αυτόνομο ίδρυμα που στεγάζει το Τμήμα Συνεργασίας και Μορφωτικής Δράσης της Πρεσβείας της Γαλλίας στην Ελλάδα και το πολιτιστικό κέντρο της. Σ’ αυτό υπάγονται τα παραρτήματα της Λάρισας και της Πάτρας καθώς και το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης.
Η κύρια αποστολή του είναι η προώθηση και η υποστήριξη των θεσμικών ανταλλαγών συνεργασίας μεταξύ Γαλλίας και Ελλάδας στον πολιτισμό, στη γλώσσα και στο πανεπιστημιακό πεδίο. Το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος διοργανώνει τμήματα μαθημάτων και σπουδών ενώ αποτελεί και κέντρο επίσημων πιστοποιήσεων της γαλλικής ως ξένης γλώσσας.
Το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος είναι και μια διαδικτυακή κοινότητα στο Facebook, στο Instagram και στο Twitter.
To Goethe-Institut Athen
Το Ινστιτούτο Goethe είναι το παγκόσμιας εμβέλειας και δράσης πολιτιστικό ίδρυμα της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. To Goethe-Institut Athen είναι το παλαιότερο Ινστιτούτο Goethe παγκοσμίως. Με έτος ίδρυσης το 1952, λειτουργεί εδώ και περισσότερα από 60 χρόνια στην καρδιά της Αθήνας ως μια ολοζώντανη εστία διδασκαλίας, πολιτισμού και διάδοσης της γερμανικής κουλτούρας. Ο γλωσσικός τομέας προσφέρει περίπου 90 τμήματα εκμάθησης της γερμανικής γλώσσας κάθε χρόνο, ενώ παράλληλα διοργανώνει εξετάσεις για την απόκτηση διεθνώς αναγνωρισμένων πιστοποιητικών γλωσσομάθειας. Η Βιβλιοθήκη του Ινστιτούτου διαθέτει πληθώρα εντύπων και οπτικοακουστικών μέσων και λειτουργεί ως κέντρο ενημέρωσης και πληροφόρησης για τη ζωή και την επικαιρότητα στη Γερμανία.
Το Goethe-Institut Athen ωστόσο δεν αυτοπροσδιορίζεται μόνον ως αντιπρόσωπος γερμανικού πολιτισμού και κινητήρας προώθησης ελληνογερμανικών σχέσεων, αλλά και ως κομμάτι ευρωπαϊκής κουλτούρας. Συνεργαζόμενο με άλλους ευρωπαϊκούς πολιτιστικούς οργανισμούς, το Goethe-Institut Athen φροντίζει ιδιαίτερα για την παρουσίαση και συζήτηση ευρωπαϊκών ζητημάτων καθώς και την προαγωγή του διαπολιτιστικού διαλόγου.
Η ομάδα πολλαπλών δράσεων kom.post δημιουργήθηκε στο Βερολίνο τον Ιανουάριο του 2009. Μεταξύ των συνιδρυτών της και η Camille Louis, δραματουργός και δρ. Φιλοσοφίας. Η δημιουργική δράση της ομάδας εκτείνεται σε πολλούς τομείς με τη συμμετοχή ενός συνόλου καλλιτεχνών και θεωρητικών που προέρχονται από διάφορες χώρες. Μέσα από ποικίλα ερευνητικά project που συνδυάζουν την πρακτική με τη θεωρία (Fabrique du commun, Speech, Radio kom.post, Sonosphères, Autour de la table…), η kom.post επινοεί καλλιτεχνικούς μηχανισμούς που απευθύνονται στη συλλογική νοημοσύνη και στη συνεργατική ικανότητα «κατάληψης», με έναν ομαδικό και μοναδικό τρόπο, αυτού ακριβώς που αποκαλούμε «δημόσιο χώρο», υλοποιώντας έτσι ό,τι θα μπορούσε να είναι μια πολιτική κοινότητα, πέρα από το μοντέλο και τη γενικευμένη διαπίστωση της σύγχρονης Κρίσης.
Οι συνεργάτες
Το Γαλλογερμανικό Tαμείο Πολιτιστικής Συνεργασίας υποστηρίζει τη Νύχτα της Αισθητικής
ΟΠΑΝΔΑ
Ο ΟΠΑΝΔΑ, Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων, έχει ως αποστολή να προσεγγίσει, μέσα από δράσεις, τους πολίτες κάθε ηλικίας, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να έρθουν σ’ επαφή με την τέχνη, τον αθλητισμό, τις σύγχρονες μεθόδους της επιστήμης αλλά και τις νέες τεχνολογίες.
Επιδιώκει μέσα από τα προγράμματά του να αναπτυχθούν νέες κοινωνικές προοπτικές που θα προάγουν τις έννοιες της συλλογικότητας, της καινοτομίας, της ουσιαστικής ανθρώπινης επικοινωνίας, του εθελοντισμού, της ψυχοκινητικής υποστήριξης και μέσα στο πλαίσιο αυτό να προσφέρει χαρά, αισιοδοξία και ουσιαστική κοινωνική παρέμβαση.
Institut français (Παρίσι)
Ιδρύοντας το Γαλλικό Ινστιτούτο, η γαλλική κυβέρνηση θέλησε να εμπιστευτεί σε έναν μοναδικό φορέα την προώθηση της εξωτερικής μορφωτικής πολιτικής της Γαλλίας για θέματα καλλιτεχνικών ανταλλαγών – σκηνικά θεάματα, εικαστικές τέχνες, αρχιτεκτονική –, διάδοσης στον χώρο του βιβλίου, του κινηματογράφου, της γαλλικής γλώσσας, της γνώσης και των ιδεών. Στο πλαίσιο αυτό προωθεί την πανεπιστημιακή συνεργασία και αναπτύσσει ένα νέο πρόγραμμα διάδοσης του επιστημονικού πολιτισμού.
Μεταξύ των αποστολών του Γαλλικού Ινστιτούτου είναι η υποδοχή ξένων πολιτισμών στη Γαλλία, με τη διοργάνωση «κύκλων» ή φεστιβάλ, αλλά και η συνεργασία με τις χώρες του Νότου, ιδιαίτερα μέσω της διαχείρισης του Ταμείου Στήριξης για τον Κινηματογράφο του Νότου, σε συνεργασία με το γαλλικό Εθνικό Κέντρο Κινηματογράφου και Κινούμενης Εικόνας. Το Ινστιτούτο αναπτύσσει ένα πρόγραμμα διεθνών καλλιτεχνικών φιλοξενιών τόσο στη Γαλλία όσο και στο εξωτερικό.
Στη δράση του εντάσσονται και νέες αποστολές κατάρτισης και επαγγελματικής επάρκειας των φορέων του γαλλικού μορφωτικού δικτύου στο εξωτερικό.
Από: Trachani, Vicky <Vicky.Trachani@Athen.goethe.org>
