Γιατί να συνθέτουμε ακόμα μουσική;
Διάλεξη του μουσικού και συνθέτη Karol Beffa,
καθηγητή στην έδρα Καλλιτεχνικής Δημιουργίας του Collѐge de France
Σε συνεργασία με το Collѐge de France, τη Γαλλική Πρεσβεία στην Αθήνα και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος
Τρίτη 15 Ιανουαρίου 2013
Ώρα έναρξης 7 μμ.
Είσοδος ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας
Η διανομή των δελτίων αρχίζει στις 5.30
Η διάλεξη θα γίνει στα γαλλικά με ταυτόχρονη μετάφραση στα ελληνικά.
Η σύγχρονη μουσική δεν έχει παρασύρει το μεγάλο κοινό, ακόμα και τους μουσικόφιλους. Παραμένει μακρινός και απρόσιτος τόπος, μια περιοχή αχαρτογράφητη. Φταίει το κοινό ή η σύγχρονη μουσική; Είναι όλες οι μουσικές της ίδιας αξίας, έχει το ηχητικό τους σύμπαν εκφραστική δύναμη για να κερδίσει τους ακροατές τους;
Ο Καρόλ Μπεφά, συνθέτης, πιανίστας, καθηγητής πανεπιστημίου και κάτοχος της έδρας Καλλιτεχνικής Δημιουργίας στον κορυφαίο ερευνητικό θεσμό της Γαλλίας, το Collѐge de France, θα επιχειρήσει να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα, με μουσικά παραδείγματα, στην ομιλία του στο Μέγαρο Μουσικής, φιλοξενούμενος της Γαλλικής Πρεσβείας στην Αθήνα, του Γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδος και του Megaron Plus. Τη διάλεξη θα προλογίσει ο συνθέτης Γιώργος Κουρουπός.
Ερευνητής, στοχαστής και με μεγάλο εύρος σπουδών και μουσικός με πολλά πρόσωπα, ο 40χρος Καρόλ Μπεφά, γνωρίζει σε βάθος την περιοχή της σύγχρονης μουσικής, εμπνέεται από αυτήν και διαπιστώνει ότι το 80% του κοινού δεν ενδιαφέρεται για το μεγάλο αυτό κεφάλαιο της μουσικής, που ενώ παραμένει δυσπρόσιτο, έχει ταυτόχρονα τροφοδοτήσει τις δημοφιλείς και μαζικές μουσικές του περασμένου αιώνα: τζαζ, μινιμαλισμό, ποπ, φανκ κ.ά.
«Νομίζω ότι πολλοί συνθέτες σύγχρονης μουσικής, στην προσπάθειά τους να αποφύγουν την αφήγηση, την ερμηνεία, την αρμονία, θυσιάζουν την εκφραστική δύναμη της μουσικής και πολλές φορές δοκιμάζουν την υπομονή του κοινού. Δεν πρέπει, λοιπόν, να μας κάνει εντύπωση ότι το κοινό δυσκολεύεται να παρακολουθήσει αυτές τις μουσικές », υποστήριξε σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Γάλλος συνθέτης.
Ο Καρόλ Μπεφά, κινείται με απόλυτη άνεση σε όλες τις περιοχές της μουσικής: έχει κλασικά γούστα –Μπαχ, Μότσαρτ, Σούμπερτ- αισθάνεται όμως παράλληλα πολύ κοντά στο ρεύμα της μουσικής που αρχίζει με τον Ραβέλ, έχει κάνει το διδακτορικό του στον Γκιόργκι Λίγκετι, που τον ξεχωρίζει, μαζί με τον Στηβ Ράιχ, για τη φαντασία που έχουν οι ήχοι του και θαυμάζει τον Ανρί Ντυτιγιέ «για την ομορφιά του εσωτερικού του σύμπαντος και την αρχιτεκτονική των συνθέσεών του».
Ο Μπεφά αντιλαμβάνεται τις διαδρομές της μουσικής και τις δυνατότητές τους να συναντηθούν. ‘Όταν εμφανίζεται ως πιανίστας, ερμηνεύει έργα ρεπερτορίου με παρεκκλίσεις από τον κανόνα τους και αυτοσχεδιάζει πάνω σε θέματα που προτείνει το κοινό: μια συνάντηση του Μπαχ με τον Σκριάμπιν, ένα σχόλιo για την Blue Note, ένα ταγκό στο ύφος του Ντεμπισύ. Τις δικές του συνθέσεις προτιμάει να τις ακούει από άλλους πιανίστες, «πιο βιρτουόζους από εμένα. Τις ακούω σαν διορθωτής, κρατάω την απόσταση που μου επιτρέπει να κάνω αλλαγές».
Πολωνικής καταγωγής, γεννημένος το 1973 στο Παρίσι, γιός ενός γλωσσολόγου και μιας μαθηματικού, o Καρόλ Μπεφά έκανε μια μικρή θητεία ως ηθοποιός από τα 8 ως τα 13 του χρόνια, έπαιξε τον Μότσαρτ-παιδί σε τηλεοπτική ταινία, μπήκε στα 14 του στο Παρισινό Ωδείο, στην τάξη της αρμονίας και παράλληλα έκανε γενικές σπουδές: μαθηματικά, ιστορία, φιλοσοφία, οικονομικά, αγγλική φιλολογία, μάστερ φιλοσοφίας από το Κέιμπριτζ, διδακτορικό στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales, με θέμα, τις σπουδές για πιάνο του Γκιόργκι Λίγκετι και δίπλωμα για μουσική διδασκαλία στη μουσικολογία του 20ου αιώνα.
Στο Παρισινό Ωδείο κέρδισε οκτώ πρώτα βραβεία –αρμονία, φούγκα, αντίστιξη στη μουσική του 20ου αιώνα, ενορχήστρωση, ανάλυση, αυτοσχεδιασμοί στο πιάνο- το1998 άρχισε να διδάσκει στη Σορβόννη, αργότερα στην Ecole Politechnique και το 2004 έγινε αναπληρωτής καθηγητής στην Ecole Normal Superieure. Τα σεμινάρια που οργανώνει είναι εικονοκλαστικά, όπως η σειρά «Ο άλλος 20ος αιώνα»”, για τους συνθέτες που δεν έχουν βρει θέση στην ιστορία της μουσικής.
Εμφανίζεται ως πιανίστας και ως σολίστ με σημαντικές ορχήστρες, συχνά συνοδεύει με το πιάνο του προβολές βωβών ταινιών, ενώ έχει γράψει και μουσική για τον κινηματογράφο. Οι συνθέσεις του έχουν παρουσιαστεί στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, τη Βρετανία, τη Ρωσία, τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, από κορυφαίους ερμηνευτές.
Στο College de France, όπου του προσφέρθηκε η έδρα της Καλλιτεχνικής Δημιουργίας, για το ακαδημαϊκό έτος 2012/2013, έφτασε για να ερευνήσει τη μουσική από πολλές γωνίες και με ένα κεντρικό ερώτημα: Πώς να μιλήσουμε για τη μουσική, πώς να δημιουργήσουμε έναν διάλογο για τη μουσική, χωρίς να την αδικήσουμε;
Το Collѐge de France έχει ηλικία πέντε αιώνων, δημιουργήθηκε το 1530, στην εποχή του βασιλιά Φραγκίσκου Α΄ με προτροπή δύο μεγάλων λογίων της εποχής του Γκιγιόμ Μποντέ και του Ιανού Λάσκαρη, του Βυζαντινού διπλωμάτη και λόγιου της Αναγέννησης, που υπήρξε και ο πρώτος δάσκαλος των αρχαίων ελληνικών στο Κολλέγιο. Ήταν μια απάντηση στην παλιότερη Σορβόννη, κέρδισε και απέκτησε πολλούς επίσημους τίτλους – Βασιλικό Κολέγιο, Κολέγιο Τριών Γλωσσών, Εθνικό Κολέγιο, Αυτοκρατορικό Κολέγιο και από το 1870, Κολέγιο της Γαλλίας.
Προορισμός του ήταν από την αρχή οι ανθρωπιστικές σπουδές και μότο του το «Docet Omnia” (Διδάσκει τα πάντα). Η μοναδικότητά του οφείλεται στο γεγονός ότι κάθε καθηγητής έχει την υποχρέωση να κάνει διαλέξεις με ελεύθερη είσοδο αδιακρίτως, για όποιον θέλει να τις παρακολουθήσει. Οι καθηγητές του επιλέγονται από τους καθηγητές του Κολεγίου, και προέρχονται από το χώρο της έρευνας, με μοναδικό όρο να είναι κορυφαίοι στο πεδίο τους. Με χρυσά γράμματα, στην κεντρική του αίθουσα, είναι χαραγμένο το απόφθεγμα του Μωρίς Μαρλό- Ποντύ, που περιγράφει το χαρακτήρα του Κολεγίου: «Χωρίς προκαταλήψεις, εκτός από την ιδέα της ελεύθερης σκέψης»
Το Κολέγιο της Γαλλίας δεν δίνει διπλώματα, έχει πολλά ερευνητικά εργαστήρια και μια από τις μεγαλύτερες βιβλιοθήκες της Ευρώπης, με σπάνια βιβλία και με τμήματα για τις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες, για την χημεία, τη φυσική και τα μαθηματικά. Από το 2009 είναι διαθέσιμες για το iTunes περισσότερες από 650 διαλέξεις, πολλές από αυτές στα αγγλικά και τα κινεζικά, ενώ ο ιστότοπος του Κολεγίου διαθέτει πολλά βίντεο με διαλέξεις των καθηγητών του.
Από το κτίριο του Καρτιέ Λατέν έχουν περάσει μεγάλα και συμβολικά ονόματα της γαλλικής επιστήμης και σκέψης: Ρολάν Μπαρτ, Ανρί Μπεργκσόν, Πιέρ Μπουλέζ, Πιέρ Μπουρντιέ, Μισέλ Φουκώ, Γέρζι Γκροτόφσκι, Μωρίς Μαρλό- Ποντύ, Ενταγκάρ Κινέ, Άνταμ Μίκεβιτς, Πολ Βαλερί, Ζαν-Πιέρ Βερνάν κ.ά.
Η διάλεξη θα μεταδοθεί ζωντανά μέσω του Εθνικού Δικτύου Έρευνας & Τεχνολογίας
Πληροφορίες για το κοινό στο τηλέφωνο: 210 72.82.333
και στην ιστοσελίδα του ΜΜΑ: www.megaron.gr
|
